Non-food retail: op naar een catastrofe of een gezonde s(c)hift(ing)?

Aversie voor e-commerce

Twee weken na de grotendeelse lockdown in ons land, maakten we al een scherpe analyse van de impact van Covid-19 op Non-food retail. Gaandeweg worden onze woorden jammer genoeg meer en meer bevestigd. De aversie van non-food voor e-commerce breekt velen nu zuur op. Jammer dat een crisis noodzakelijk was om het besef te doen groeien dat men niet meer om online heen kan. En dat heeft niets met quarantaines te maken, maar met wijzigend consumentengedrag (Millennials en Gen Z), technologische vooruitgang (WiFi, betalingsmogelijkheden, 4 en 5G…), mobiliteit en dergelijke meer. Snel-snel probeert men nu de online business bij te sturen of op te starten, maar zo eenvoudig is dat, zeker voor bepaalde productcategorieën, niet.

Recente studies van bpost en SafeShops tonen aan dat e-commerce meer dan ooit in de lift zit en een blijvend gegeven wordt in àlle sectoren. Dat was in bepaalde branches al doorgedrongen, maar jammer genoeg bleef men ook daar achter op de buurlanden met jaarlijks groeiende bestedingen van de Belg op buitenlandse websites tot gevolg. “Dankzij” Covid-19 zien we nu een plotse stijging van Belgische bedrijven die willen samenwerken met marktplaatsen zoals bol.com.

Teveel winkels

Een ander gegeven typisch aan retail in België is het overaanbod van winkels, zeker voor een land met beperkte oppervlakte en hoge bevolkingsdichtheid. De jaarlijkse cijfers van Locatus tonen aan dat we in België haast evenveel winkels hebben dan bv in Nederland. In vergelijking met oppervlakte en aantal inwoners geeft dat opmerkelijke verschillen: België heeft 1 winkel per 56 inwoners, Nederland 1 per 78. We hebben gemiddeld 6,65 winkels per km², Nederland slechts 5,27 per. Niet verwonderlijk dat de leegstand jaarlijks groeit en we nu al aan meer dan 11% zitten. Er zijn in België gewoon teveel winkelpanden en winkels.

En toen kwam de Covid-19 crisis

De verplichte (soms slechts gedeeltelijke) sluiting van niet essentiële handelszaken kwam niet alleen in horeca, maar ook in Non-food retail hard aan. De verliezen lopen erg hoog op; volgens Comeos tot €3,3 miljard/maand waarvan 17% in Fashion retail, alle (late) online inspanningen ten spijt. Ongeacht de effectieve heropeningsdatum, zal élke branche in non-food zeer moeilijke tijden tegemoet gaan. We kregen al de eerste tekenen van nakende problemen of afslankingen: Hema, e5 mode, Torfs… en dat zijn slechts diegene die er openlijk over durven communiceren. De ongelijke behandeling bij de sluitingen en heropeningen krijgen gegarandeerd nog juridische staartjes.

Het woord “crisis” stamt uit het Oud-Grieks en had verschillende betekenissen: scheiden, schiften, onderscheiden, beslissen, beslechten, richten en oordelen. Een crisis is een kantelpunt waarbij de zwakke plekken worden bloot gelegd en uitvergroot.