Het Observatoire de la consommation onthult een aantal trends in de consumptie van alcoholische en niet-alcoholische dranken door Franstalige Belgen. “De respondenten geven aan dat ze meer lokale dranken zouden willen kopen”, zegt Julien Capozziello, hoofd van de instelling.
Het Observatoire de la consommation, een onderdeel van Apaq-W, het Waalse agentschap voor de promotie van kwaliteitslandbouw, heeft de consumptie van niet-alcoholische en alcoholische dranken in Franstalig België onderzocht. De conclusie van het onderzoek luidt dat Franstalige Belgen het voornemen hebben om meer lokaal geproduceerde dranken te gaan consumeren. De context is de volgende. In november 2023 werd een reeks vragen voorgelegd aan een representatief panel van 1.000 Franstalige Belgen tussen 18 en 64 jaar. De foutenmarge van de studie bedroeg 3,1%.
Tijdens de drie maanden die voorafgingen aan het onderzoek was koffie (81%) de niet-alcoholische drank die het vaakst werd gedronken door Franstalige Belgen, gevolgd door frisdranken en limonades (80%) en fruit- en groentesappen (67%). “Binnen de leeftijdsgroepen wordt koffie vaker aangehaald door 55-plussers (92% van deze doelgroep) en minder vaak door jongeren onder de 35 jaar (70%)”, legt Julien Capozziello, hoofd van het Observatorium de la consommation, uit. “We hebben het hier uiteraard over de penetratiegraad, die geen indicatie geeft wat betreft de geconsumeerde hoeveelheid. We kunnen er inderdaad van uitgaan dat koffie vaker wordt geconsumeerd dan limonades.” Wat alcoholische dranken betreft, beweerde 47% van de respondenten in de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek ten minste één keer wijn (wit, rood of rosé) te hebben gedronken. 46% consumeerde tijdens dezelfde periode bier en 34% spirits of sterkedranken. “Wat recurrentie betreft: de helft van alle respondenten gaf aan minstens één biertje per week te drinken, dat is meer dan wijn”, vervolgt Julien Capozziello.
Bier, de populairste lokale drank
Een van de doelstellingen van dit onderzoek was te achterhalen wat Franstalige Belgen motiveert om lokale dranken te drinken. Van de 1.000 respondenten beweerde 23% Waalse niet-alcoholische dranken te drinken, waarbij fruit- of groentesappen (45%) op de eerste plaats kwamen, gevolgd door frisdranken en limonades (41%) en koffie (37%). “Uiteraard groeit er in Wallonië geen koffie”, weet Clément Manguette, communicatieverantwoordelijke van het Observatoire de la consommation. “Toch beschouwen de respondenten koffie als een lokale drank, omwille van de knowhow die vereist is voor het branden ervan.” 29% van de respondenten consumeert lokale alcoholische dranken. Bier wordt het vaakst genoemd (64% van de consumenten), gevolgd door wijn gemaakt van druiven (22%) en cider (18%). “Deze cijfers mogen dan laag lijken, we merken dat consumenten van plan zijn in de toekomst meer lokale dranken te gaan kopen, iets wat we ook al hebben gemerkt in andere productcategorieën”, zegt Clément Manguette. 73% van de consumenten geeft aan dat ze de komende maanden en jaren dezelfde hoeveelheid lokale niet-alcoholische dranken zullen consumeren, 6% zegt dat ze hun consumptie zullen verlagen terwijl 21% beweert deze te zullen verhogen. Wat alcoholische dranken betreft neemt 78% zich voor dat ze het verbruik ervan zullen stabiliseren en 6% dat ze minder zullen gaan drinken. 16% geeft echter aan dat hun consumptie van lokale alcoholische producten nog zal toenemen.
Apaq-W
“De retail heeft een rol te spelen”
Het onderzoek was in de eerste plaats bedoeld om een beter inzicht te krijgen in de verwachtingen van Franstalige Belgische consumenten, maar belicht ook en vooral het ontwikkelingspotentieel van de drankensector op lokaal niveau. “De studie toont bijvoorbeeld aan dat bijna 9 op de 10 consumenten hun alcoholische en niet-alcoholische dranken vooral in de retail kopen”, vervolgt Julien Capozziello. “Het is dus meer dan waarschijnlijk dat de consument de volgende maanden en jaren meer lokale dranken zal kopen, wat betekent dat supermarkten op dit vlak in de lift zitten. En dat ze er alles bij te winnen hebben om deze producten intensief te promoten. Des te meer omdat de drie belangrijkste drempels voor het kopen van lokale producten het gebrek aan zichtbaarheid, het ontbreken van een koopreflex en de mindere aandacht voor de herkomst van de producten zijn. Bovendien zijn de twee belangrijkste drijfveren voor het kopen van lokale producten de smaak en de steun voor lokale producenten. Een goede communicatieboodschap zou bijvoorbeeld kunnen zijn: ‘Als je minder drinkt, drink dan lokaal’. Zeker omdat 45% van de consumenten van niet-alcoholische dranken en 43% van de verbruikers van alcoholische dranken niet weet dat hun favoriete dranken van lokale afkomst zijn. Reden te meer dus om de promotie van deze producten op te voeren. We moeten absoluut inspelen op het toekomstige consumptiepotentieel van producten van Waalse oorsprong en werken aan de duiding ervan naar de consument toe.”
“Het borrelt volop in de wijnsector”
Philippe Mattart, algemeen directeur van Apaq-W, wijst op de dynamiek van de wijnsector in Wallonië.
Welke trends vallen er vandaag te noteren op het gebied van dranken in Wallonië?
Er beweegt heel wat in de wijnbouw, zowel in de productie van mousserende als van andere wijnen. Tussen 2020 en 2024 is het areaal van wijngaarden met 20% toegenomen en alle indicatoren laten vermoeden dat die ontwikkeling zich de komende jaren zal voortzetten. Het enthousiasme weerspiegelt zich niet alleen in de volumes, maar ook in de kwaliteit. Veel Waalse wijnen zijn intussen al bekroond, zowel in de categorie schuimwijn als bij de witte en rode wijnen. Bovendien tekenen zich ook echt specifiek Waalse kenmerken af, bijvoorbeeld in de gebruikte druivenrassen en ook op het vlak van knowhow. Die elementen bieden de Waalse wijnen een zetje om de concurrentie aan te gaan met wijnen van een meer klassieke herkomst, uit Frankrijk of Italië.
Welke acties onderneemt Apaq-W in het algemeen om aandacht te vragen voor de drankensector?
Wij ontwikkelen acties voor het brede publiek en vakmensen via ons platform ‘Je cuisine local’ (www.jecuisinelocal.be). Op B2C-niveau kunnen consumenten via de app ‘Je cuisine local’ op zoek gaan naar Waalse producenten, en dus ook drankenproducenten, bij hen in de buurt. Op die app vinden ze een overzicht van niet minder dan duizend verkooppunten en zeventig restaurants met het label ‘Table de terroir’. De consumenten vinden er ook informatie en tips over lokale en duurzame voeding. Op B2B-niveau brengt ons platform ‘Jecliquelocal.be’ vakmensen uit de voedingssector met elkaar in contact. Specifiek voor de drankensector is het zo dat ook wijnbouwers, brouwers of producenten van vruchtensappen zich op het platform kunnen inschrijven — dat gaat vrij eenvoudig en intuïtief. Vervolgens kunnen zij hun producten op het platform registreren. Op die manier kunnen inkopers, die actief zijn in de horecasector of zelfs uitbaters van franchisewinkels, het Waalse aanbod leren kennen en die producten eventueel ook aanbieden in hun verkooppunten.