Belgische gezinnen hebben in 2021 meer moelijkheden gekend om hun rekeningen te betalen in vergelijking met een jaar eerder. Dat blijkt uit de jaarlijkse enquête van Test-Aankoop bij een representatief staal van 4.000 Belgen.
Test-Aankoop registreert een vermindering van de koopkracht van de Belgen in 2021. De reden? Een combinatie van verschillende factoren, te weten: de pandemie, de stijging van de energiekosten en een sterke inflatie (+0,26% in januari, +5,71% in december). “Sinds zijn creatie in 2018 steeg de consumentenbarometer telkens: van 50,8 in 2018 naar 56,1 in 2020. In 2021 is er voor het eerst een daling, met een cijfer van 53,7. De enquête toont dus dat gezinnen het voorbije jaar meer moeilijkheden hadden om hun rekeningen te betalen dan in 2020”, aldus de consumentenorganisatie. Wat de impact van Covid betreft, schat de barometer dat 8% van de huishoudens een belangrijk verlies in inkomsten gezien heeft vorig jaar, terwijl 16% minder zwaar getroffen werden (verlies minder dan 25%). Het aandeel van de gezinnen dat grote financiële problemen kent, stijgt van 3,3% naar 4,7%, ofwel ongeveer één gezinnen op 20, een stijging van iets minder dan 50%. De vaststelling blijft: geïsoleerde ouders met kinderen en grote families hebben het het moeilijkst. Tussen 2020 en 2021 is de index vooral gedaald bij jongeren die alleen wonen (- 5 punten). Een situatie die ook een impact heeft op de mogelijkheid om te sparen, die logischerwijs ook daalde. De koopkracht is hoger in Vlaams-Brabant, gevolgd door West-Vlaanderen en Oost-Vlaanderen. Luik, Namen en Henegouwen bevinden zich onderaan.
Nieuw regeringsakkoord
De grootste stijgingen waren te vinden bij mobiliteit (+7%), woning (+2%) en voeding (+2%). Bij wonen zijn het vooral elektriciteit, gas en water (+8%) die voor de grootste toename zorgen, gevolgd door mazout (+4%). “De resultaten van onze enquête zijn des te zorgwekkender omdat de situatie vooral sinds eind 2021 verslechterd is”, zegt Julie Frère, woordvoerder van Test-Aankoop. In de loop van de voorbije nacht bereikte de regering een nieuw akkoord om gezinnen te ontlasten. De belastingverlaging van 21% naar 6% voor elektriciteit werd verlengd tot 30 september van dit jaar en wordt ook voor gas ingevoerd. Daarbij komt een korting van 200 euro voor gezinnen die zich verwarmen met mazout, terwijl het uitgebreide sociale tarief verlengd wordt tot 30 september. De regering besliste ook over een accijnsverlaging van 0,175 euro per liter voor brandstoffen. “Dit ‘energiepakket’ zal op korte termijn het budget van gezinnen verlichten, wat zeker een positief punt is. Aan de andere kant betreuren we dat de BTW-vermindering voor gas pas nu ingaat. We vragen die al sinds september 2021, wetend dat 80% van de gasconsumptie tussen oktober en eind maart gebeurt, terwijl dat tussen april en eind september maar 17% is”, reageert Julie Frère. “De maatregel zal dus van toepassing zijn op het moment dat de gezinnen hun chauffage uit zetten.” Naast dringende maatregelen is het noodzakelijk om structurele maatregelen te nemen, zowel op Belgisch als Europees niveau, aldus Frère. “De economische heropstart na Covid gevolgd door de crisis in Oekraïne toont hoe afhankelijk en fragiel ons systeem is en met welke snelheid het een aanzienlijk aantal gezinnen in precariteit kan duwen. De recente ervaring leert dat de markt in drie maanden tijd kan ontsporen, waardoor de regering gedwongen wordt in te grijpen. We hebben het over energie, een basisproduct dat voor iedereen toegankelijk moet blijven.”
