Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wil statiegeld voor blikjes en plastic flessen invoeren, nu blijkt dat de doelstelling voor het reduceren van zwerfvuil helemaal niet wordt gehaald. 

“Statiegeld lijkt me onvermijdelijk. Min 20% zwerfvuil was het doel, die is geenszins in vooruitzicht. En dus moeten we volgens mij de volgende stap nemen binnen de Vlaamse regering”, tweette Vlaams minister voor Omgeving Zuhal Demir (N-VA). Daarmee lijkt het dossier rond het invoeren van statiegeld in een definitieve plooi gelegd. De afspraak met de verpakkingssector was dat de hoeveelheid zwerfvuil tegen 2023 met een vijfde zou dalen tegenover 2015. De commissie Leefmilieu krijgt de nieuwe cijfers in oktober, maar het is volgens Demir nu al duidelijk dat de doelstelling niet wordt gehaald. “In 2015 ­bedroeg de geschatte hoeveelheid zwerfvuil nog 20.400 ton. In 2019 was dat 22.641 ton. Het is een illusie om te denken dat we die daling van 20 procent nog zullen halen. Intussen lopen de opruimkosten voor de belastingbetaler op tot ver boven de 100 miljoen per jaar”, aldus de minister.

De Vlaamse regering zal zich om die reden dit jaar nog buigen over de invoering van statiegeld. Met haar standpunt verandert minister Demir alvast het geweer van schouder. Haar partij was nooit voorstander van statiegeld, net zomin als Open VLD. De CD&V toonde zich eerder wel al voorstander. Het onderwerp zorgt voor veel discussie, ook binnen partijen. Zo toonden sommige mandatarissen van N-VA en Open VLD op lokaal niveau zich wel een voorstander. Dat Demir nu wil doorduwen, heeft mogelijk ook te maken met de verkiezingen die in 2024 gepland zijn. Volgend jaar bereidt de partij zich daarop voor en wil het een lastig dossier van tafel hebben. Over de praktische modaliteiten – hoeveel het statiegeld zal bedragen, wanneer het precies ingevoerd wordt en waar er zal ingezameld worden – is nog niets bekend. Demir moet daarover dit najaar een voorstel presenteren aan de Vlaamse regering. Daarna wordt er overlegd met de andere gewesten. 

Het is nu al duidelijk dat er heel veel reactie zal komen op het voornemen van de Vlaamse minister. Zowel Fevia, de federatie van de voedingssector, als Comeos, die de retailsector vertegenwoordigt, toonden zich in het verleden als hele felle tegenstanders van statiegeld. Nicolas Courant, woordvoerder van Fevia: “België is niet te vergelijken met veel landen waar statiegeld wel goed werkt. In die landen hebben ze geen goed werkend inzamelsysteem, zoals wij wel hebben, of hebben ze niet het probleem van de grensaankopen, waar wij in België mee geconfronteerd worden. We hebben hier al een sterk systeem, met de Nieuwe Blauwe Zak en beheerd door Fost Plus (waar bedrijven uit de voedingsindustrie lid van zijn, nvdr).” Op een officiële reactie van de twee organisaties is het nog wachten.