Als seizoensproduct bij uitstek veroveren maatjes vanaf de maand juni een plekje op de eerste rij in alle visafdelingen in België. De eerste week dat ze te koop zijn, worden in de supermarkten meestal alle records gebroken. 

De exacte datum van de start van het nieuwe maatjesseizoen? Over het algemeen maken de vaklui die maar enkele dagen voor het begin van de vangst bekend. Maar één ding is zeker: maatjes – in Vlaanderen en Nederland ook ‘Hollandse Nieuwe’ genoemd – behoren bij ons tot de meest populaire culinaire tradities. De Belgen zijn trouwens na de Nederlanders de grootste maatjeseters, vóór de Duitsers! Eind juni vorig jaar gingen bij Delhaize alleen al in de eerste week na de start van het seizoen 550.000 maatjes over de toonbank en werd 56% van het jaarvolume verkocht in de eerste drie maand na de lancering, tussen juni en augustus. De supermarkt met het leeuwenlogo ondersteunde die actie trouwens met een promotie van “één schaaltje gekocht en ééntje gratis erbij”, wat de verkoop een flinke boost gaf. Bij Lidl wijzen ze erop dat de maanden juni, juli en augustus vorig jaar goed waren voor 42% van de totale jaarlijkse maatjesverkoop. “Algemeen merken we dat er elk jaar aanzienlijk meer maatjes worden verkocht”, zegt Eva Biltereyst, woordvoerster van Colruyt Group. “Wij verkopen maar één enkele referentie van maatjes, goed voor ongeveer 270.000 pakjes per jaar, enkel bij onze laagsteprijzenwinkel Colruyt.” Dat de rage voor maatjes bijzonder groot is in de maand juni en meer algemeen in de zomer, komt vooral doordat maatjes een seizoensproduct zijn. De naam is afgeleid van het Nederlandse woord ‘maagdje’. Een maatje is eigenlijk een jonge haring, van amper twee jaar, die wordt gevangen in een bepaald groeistadium. De vissen zijn dan nog ‘maagd’, omdat de vrouwtjes dan nog geen eitjes en de mannetjes nog geen hom (het sperma dat de geslachtsklieren van de mannelijke vissen uitscheiden tijdens de paartijd) hebben geproduceerd. Haringen zijn meestal vrij mager tijdens de winter en voeden zich daarna met plankton dat in het voorjaar aanwezig is in het zeewater. Zo krijgen ze voldoende gewicht om gevangen te worden. De vissen zijn dus niet elk jaar op hetzelfde moment rijp voor de vangst, aangezien dat stadium afhankelijk is van de weersomstandigheden of de overvloed aan voedsel.