Tweemaal per jaar, geeft de VLAM in onze exclusieve rubriek InfoVers een overzicht van de evolutie van de distributiekanalen voor de verse voeding. Ontdek de volledige resultaten van onderzoeksbureau GfK in ons volgende magazine!
De aankopen van verswaren per Belg bleven in de periode juli 2014 tot juni 2015 verder dalen. De daling voor verswaren was met 2% groter dan de daling van de FMCG-markt die ruim 1% achteruit ging. Op het vlak van de distributie blijft de hard discount terrein winnen vooral ten nadele van de speciaalzaak. DIS 1 blijft een stabiele marktleider in alle verscategorieën.
Algemene trends
In de periode juli 2014 tot juni 2015 besteedden de Belgische gezinnen 1% minder aan Fast Moving Consumer Goods (voeding, sierteelt, huishoud- en verzorgingsartikelen) dan in de vergelijkbare periode het jaar voordien. Het aantal gezinnen in België groeide met 0,9% maar zij spendeerden 2% minder dan in de periode juli 2013 tot juni 2014 waardoor de totale bestedingen dus 1% lager lag. Het dalend aantal winkelbezoeken ligt hier aan de basis. Dit aantal zakte in de voorbij periode met 3% naar 157 keer per jaar. Het kanaal dat het meest te lijden heeft onder het dalend winkelbezoek is de speciaalzaak. In dit kanaal verminderde het aantal bezoeken met 5%. Bij de hard discount, de buurtsupermarkt en opvallend ook bij de openbare markt steeg het aantal bezoeken.
De versmarkt deed het minder goed dan het marktgemiddelde en tekende een daling van 2% in waarde op. Deze daling is toe te schrijven aan een dalende aankoopfrequentie, vooral bij de speciaalzaken. De ‘down trading’ zette zich de voorbije periode verder door. Down trading is het fenomeen waarbij de klant een goedkopere versie koopt van een product. Bijvoorbeeld door een A-merk te vervangen door een private label. Uitgedrukt in volume per capita werden er minder verse producten gekocht op uitzondering van verse aardappelen, eieren en enkele vleessoorten zoals konijn.
Hard discount blijft groeien
Hard discount groeit, voor de vijfde keer op rij, verder door. Vooral binnen de versmarkt zet dit kanaal zich verder door. Het marktaandeel van hard discount groeide in de periode juli 2014 tot juni 2015 met 1,1 procentpunt naar 19,2% en is hiermee de nummer twee vóór de buurtsupermarkt maar ver achter DIS 1. Het marktaandeel van de buurtsupermarkt stagneerde de laatste jaren en is de voorbije periode zelfs gedaald van 16,1 naar 15,8% marktaandeel. Deze winkelformule was sinds 2009 een continue groeier maar deze groei is nu omgekeerd in een lichte daling.
De speciaalzaak is de grote verliezer. Dit kanaal ziet zijn marktaandeel de voorbije jaren krimpen van 14,6 naar 10,8%. Ook de openbare markt deelde in de klappen en zag zijn aandeel de laatste jaren krimpen van 3,5 naar 2,6%. De laatste drie jaar slaagt de openbare markt erin om haar aandeel te stabiliseren. De absolute marktleider in de versmarkt blijft DIS 1. Zeg maar de hypermarkt en de klassieke supermarkt. Dit kanaal verloor de laatste jaren wel terrein en stabiliseert nu op 46% marktaandeel. De groep ‘overige kanalen’ met o.a. Bioplanet, de kleinere superettes met maximum twee kassa’s , de rechtstreekse verkoop en de e-shops, is een groep met een marktaandeel dat schommelt tussen de 5 à 6%.
DIS 1 dominant in alle verscategorieën
DIS 1 verliest terrein maar blijft in alle verscategorieën dominant. Het marktaandeel van DIS 1 varieert van 39% voor vleeswaren tot 53% voor zuivel. Naast zuivel zijn ook eieren een belangrijke categorie voor de supermarkt in het algemeen en voor DIS 1 in het bijzonder. Voor groenten en fruit scoort DIS 1 boven het gemiddelde met een marktaandeel van respectievelijk 49% en 48%. Bij de categorieën: vlees en vleeswaren is DIS 1 relatief ondervertegenwoordigd.
Bij hard discount valt vooral het lage maar groeiende marktaandeel (13%) voor vers vlees, gevogelte en wild op. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat het aandeel van Renmans meegerekend wordt bij de speciaalzaak. Vers vlees, gevogelte en wild is natuurlijk een categorie waar de speciaalzaken (slagers) sterk staan met een aandeel van 23%. Dit aandeel staat wel onder druk. Hard discount groeide in alle verscategorieën met uitzondering van zuivel en vis. Het distributiekanaal ‘openbare markt’ is relatief belangrijk voor fruit, groenten, vis, week- en schaaldieren. Vermeldenswaard is ook het relatief hoge aandeel (11%) van het kanaal “overige” voor verse aardappelen. Hieronder valt voornamelijk de rechtstreekse verkoop op de hoeve.
DIS 1 sterker in Brussel en Wallonië
DIS 1 heeft een groter marktaandeel in Brussel en Wallonië dan in Vlaanderen, respectievelijk 60,5% en 49,7% versus 41,4%. Het aandeel van de marktleider DIS 1 staat in Brussel en Wallonië wel sterker onder druk dan in Vlaanderen waar dit kanaal zelfs marktaandeel wint. In de periode juli 2012 tot juni 2013 had DIS 1 in het zuiden van ons land nog een aandeel van 50,6% en in Brussel zelfs 63,4%. De marktleider verloor de voorbije periode vooral terrein bij de alleenstaanden zowel bij de jonge als bij de oudere alleenstaanden en de tweeverdieners. Het is de hard discount die, vooral in het zuiden van het land, het meest aan belang wint. Dit kanaal kon meer kopers aantrekken die er bovendien meer besteedden per aankoop. De winst situeert zich de voorbije periode vooral in Brussel.
In Vlaanderen staat de speciaalzaak met een marktaandeel van 13,1% een stuk steviger in zijn schoenen dan in Brussel en Wallonië met respectievelijk 8,1 en 7,9% marktaandeel. Opmerkelijk is wel dat de speciaalzaak in Brussel standhoudt terwijl dit kanaal in de andere twee gewesten fors terrein verliest. Ook de buurtsupermarkt, de openbare markt en de rechtstreekse verkoop op de hoeve hebben in Vlaanderen hogere marktaandelen dan in de rest van het land.