In 16 jaar tijd zijn er 29% minder voedingswinkels in Vlaanderen. Vooral de concurrentie van supermarkten zorgt ervoor dat bakkers, slagers, groentenboeren en andere speciaalzaken de deuren sluiten. Op zich niet nieuw, maar de jongste jaren versnelt het tempo waarmee ze verdwijnen.

In 2008 waren er nog 10.296 speciaalzaken in Vlaanderen, vandaag zijn het er nog maar 7.326. Dat blijkt uit een studie van Buurtsuper.be, onderdeel van zelfstandigenorganisatie Unizo. De achteruitgang is op zich niet nieuw, maar de snelheid waarmee het gebeurt, neemt wel toe. De cijfers zien er voor sommige speciaalzaken ook zwaarder uit. Zo zijn er vandaag nog maar 367 groenten- en fruitwinkels, een daling van 56% tegenover 2008. De concurrentie van supermarkten heeft alles met die daling te maken. Grote ketens hebben de jongste jaren sterk ingezet op vers, waaronder groenten en fruit, en geven het een centrale plaats in hun winkels. Door hun schaalgrootte en grotere onderhandelingskracht slagen ze er ook in lagere prijzen aan te bieden dan veel zelfstandige winkels. Ook in de afdeling bakkerij hebben veel supermarktketens de jongste jaren stevig geïnvesteerd. Veel bakkers proberen hun assortiment uit te breiden naar onder meer broodjes en sandwiches, maar dat gebeurt met wisselend succes. Andere zaken proberen ook maaltijden aan te bieden om klanten te lokken. Daarnaast zijn er ook speciaalzaken waar de daling veel minder sterk is, zoals viswinkels, delicatessenzaken, kaasspecialisten en wijn- en drankhandels. Daar lijkt métier en beroepkennis wel nog een belangrijke rol te spelen en door consumenten geapprecieerd te worden. Dat is ook wat Buurtsuper opmerkt: “Als je een ­correct en authentiek verhaal hebt en veel productkennis aan de dag kan brengen, kan je die consument wel overtuigen.” Er zijn tenslotte ook speciaalzaken die de wind in de zeilen hebben: er zijn 11% meer chocolade- en snoepwinkels en 88% meer koffie- en theezaken. Mogelijk speelt bij die laatste beleving een belangrijke rol: je kan er vaak van producten proeven of ter plaatse consumeren.