Vlees- en kaasvervangers zijn de jongste jaren populairder geworden, maar kunnen meer schadelijke stoffen bevatten dan hun dierlijke tegenhangers. Dat blijkt uit onderzoek van de UAntwerpen.
Consumenten vinden in de supermarkt meer en meer nuggets, plantaardige burgers of ook veganitische kazen. Die producten maken de opstap naar een vegetarisch of veganistische eetpatroon makkelijker, maar zijn ook ultrabewerkt. “Deze plantaardige producten ondergaan complexe industriële bewerkingsprocessen en bevatten vaak een lange lijst van ingrediënten en voedingsadditieven”, zegt Alicia Macan Schönleben, verbonden aan het Toxicologisch Centrum (UAntwerpen). Bij vlees- en kaasvervangers keek ze samen met andere onderzoekers naar twee types chemische stoffen: organofosfaatvlamvertragers en weekmakers. Die stoffen worden niet actief aan de voeding toegevoegd, maar maken wel deel uit van het productieproces. De organofosfaatvlamvertragers worden gebruikt om de productieapparatuur meer brandbestendig te maken. Weekmakers moeten verpakkingen dan weer flexibeler en elastischer maken. In alle vlees-, vis- en kaasvervangers die de Antwerpse onderzoekers bekeken, doken die stoffen op, in hogere concentraties zelfs dan bij hun dierlijke tegenhangers. Het is niet duidelijk hoe de stoffen in de voedingsproducten belanden. Ook de precieze gezondheidsimpact ervan is niet duidelijk, al zijn er wel aanwijzingen. “Eerste studies stelden vast dat bepaalde weekmakers en vlamvertragers een schadelijk effect kunnen hebben op het brein en de schildklier. Ook zouden ze kankerverwekkend kunnen zijn en de vruchtbaarheid kunnen aantasten.” De stoffen komen wel in lage concentraties voor in de voeding, waardoor er geen directe gezondheidsrisico’s aan verbonden zijn. De onderzoekers raden af om bij de overstap naar een vegetarisch of veganistisch dieet te veel naar ultrabewerkte alternatieven te grijpen, een advies dat uiteraard ook voor niet-vegetariërs geldt. Ultrabewerkte voeding bevat doorgaans ook gewoon veel meer vetten en suikers.
