De huidige opmars van e-commerce heeft een temperend effect op de inflatie. Dat komt door het feit dat prijzen van de producten in webwinkels iets lager zijn dan in de fysieke winkels en door het feit dat de online-handel de concurrentie aanwakkert. E-commerce heeft de stijging van de Nederlandse consumentenprijzen in 2016 gedempt met 0,1 procentpunt, stelt De Nederlandsche Bank.
Volgens DNB (de ‘Nationale Bank van onze noorderburen) kan de e-commerce langs twee kanalen een dempend effect hebben op het niveau van consumentenprijzen. Ten eerste hebben online- aanbieders mogelijk lagere productiekosten, doordat ze minder uitgaven hebben voor winkelexploitatie, zoals huur en personeel. Ten tweede kan e-commerce door de toegenomen prijstransparantie tot meer concurrentie tussen aanbieders leiden. Het internet maakt het immers voor de consument eenvoudiger om prijzen met elkaar te vergelijken. Het is echter vooral de combinatie van beide factoren dat de e-commerce een prijsverlagend effect heeft. “Een daling van de productiekosten zou in een weinig concurrerende omgeving eerder tot hogere bedrijfswinsten dan lagere consumentenprijzen leiden”, stelt DNB.
Tijdelijk fenomeen
Door de druk op het gemiddelde prijsniveau kan e-commerce een effect hebben op de gemiddelde stijging van de consumentenprijzen en dus op de inflatie. Dat zou echter slechts een tijdelijk fenomeen zijn. “Wanneer na verloop van tijd het aandeel van e-commerce in de totale consumptie niet meer verandert en een nieuwe evenwichtssituatie is ontstaan, zal het dempende effect op de inflatie uitdoven”, aldus DNB.
Prijsvoordeel van 6,5%
DNB stelt vast dat er weinig informatie bestaat over het prijsverschil tussen online- en winkelprijzen in Nederland. Om een indruk te krijgen van de invloed van e-commerce op prijzen, deed ze een enquête. Hieruit blijkt dat tweederde van de online consumenten geld meent te besparen op het aankoopbedrag door online te winkelen in plaats van in een fysieke winkel. Gemiddeld schatten de Nederlandse consumenten dat het prijsvoordeel 6,5% is. Deze inschatting sluit vrij goed aan bij de resultaten van andere studies, met name in de VS en het VK, die het hebben over een prijsvoordeel tussen tussen 4 en 11%.
Dempend effect op inflatie
Uitgaande van het gepercipieerde prijsvoordeel van 6,5%, de waarde van de online bestedingen en de waarde en het volume van de particuliere consumptie, schat DNB de dempende invloed van de groei van e-commerce op de stijging van de Nederlandse consumentenprijzen in 2016 op circa 0,1 procentpunt.
Mogelijk vertraagt de webhandel de inflatie nog iets meer, omdat geen rekening is gehouden met het indirecte neerwaartse effect van e-commerce op de prijzen in fysieke winkels.