Sinds 2008 worden elk jaar 2.000 jobs gecreëerd in de distributiesector. Dat aantal zou wel eens kunnen wijzigen door de opkomende digitalisering en de automatisering van magazijnen. Daarom vraagt Comeos om, los van het sociale overleg, nieuwe organisatiemodellen te mogen testen. Dat meldt L’Echo.
Volgens de resultaten van de enquête over de werkkracht van Eurostat, verloor de retailsector, in de ruimste zin van het woord (behalve de motor- en bromfietssector), zo’n 38.100 banen tussen het derde kwartaal van 2014 en dat van 2017. Die daling lijkt zich echter niet voor te doen bij de hele of gedeeltelijke voedingssector.
Eric Dor, directeur van de economische studies aan de IESEG School of Management in Lille, heeft al de publieke gegevens van het RSZ, die stoppen in het vierde kwartaal van 2016, onderzocht.Bij de analyse van de verschillende paritaire comités verbonden aan de sector, geeft L’Echo aan dat de voedingsdistributie werk biedt aan zo’n 102.000 mensen. Bij de zelfstandigen stagneert het aantal jobs sinds 2012, goed voor 92.000 banen. Volgens Eric Dor kent de gedeeltelijke of volledige voedingsdistributiesector een stijging van 2014 tot en met 2016: +2.689 banen. Tijdens 2015 en 2016 kwamen er in totaal 1.048 jobs bij. Als ook de grote non-fooddistributie wordt meegerekend, is er een stijging van 6.848 banen in de jaren 2014, 2015 en 2016.
Nieuwe jobs bedreigd door de digitalisering
Comeos, de Belgische federatie voor handel en diensten, bevestigt dat de distributiesector sinds 2008 jaarlijks gemiddeld 2.000 jobs oplevert. Al noteerde de handelsfederatie wel een serieuze daling in 2017 en vreest de organisatie daarom voor de toekomst. Volgens Comeos zullen de digitalisering en de automatisering van de magazijnen in de toekomst duizenden jobs waar maar beperkte kwalificaties voor nodig zijn, onder druk zetten. “De banen kunnen eventueel geheroriënteerd worden naar nieuwe jobs binnen de e-commerce, zoals die van leveranciers? De evolutie zal hoe dan ook exponentieel zijn, het ritme zal versnellen en we moeten ons daarom aanpassen. Het is een kwestie van overleven”, zegt Dominique Michel, Ceo van Comeos, aan L’Echo.
Nieuwe organisatiemodellen
Daarom vraagt Comeos om nieuwe organisatiemodellen van bedrijven te mogen testen. “We zouden graag twee jaar lang nieuwe formules testen, alvorens ze door de sociale partners te laten goedkeuren. Vandaag moeten we eerst jaren onderhandelen alvorens te starten met een lancering. Daardoor zijn we vaak te laat voor. We moeten het huidige model dus omgooien, anders riskeren onze bedrijven om de trein van de nieuwe economie te missen”, aldus Comeos.
SetCa nuanceert
SetCa reageert op de verklaring van Dominique Michel in L’Echo. Hoewel het syndicaat de cijfers van Comeos niet in twijfel trekt, brengt het wel enige nuance: “Comeos geeft aan dat dit mogelijk het laatste jaar is dat de jobs nog zullen stijgen binnen de sector. Over welke soort jobs spreken ze dan? In het merendeel van de gevallen zijn het onzekere deeltijdscontracten. De grootste koplopers binnen de distributie herstructureren hun banen of zwakken ze in de loop der jaren af, vooral bij contracten van onbepaalde duur.
“Nieuwe jobs zijn afhankelijk van nieuwe werkkrachten en van Colruyt”
Volgens SetCa zal enkel een handjevol bedrijven dat nieuw is op de Belgische markt het aantal jobs doen stijgen. "We kunnen ook stellen dat de toename van het aantal voltijdse jobs volledig te wijten is aan een groep die blijft groeien: de Colruyt Group (die voltijdse werknemers aanstelt). Voor de rest moeten nieuwe werkkrachten genoegen nemen met 18 à 20u/week en dat met een zeer onzeker contract", aldus het syndicaat.
“Het is bovendien ook interessant om de cijfers met betrekking tot de lonen in de retailsector even in perspectief te bekijken. Met 10 jaar anciënniteit bij Carrefour verdient een kassierster (hoofd van de familie met twee kinderen ten laste) gemiddeld 1300 euro netto per maand en dat voor 24u/week (een gemiddeld contract). Een nieuwe werknemer moet zich tevreden stellen met 20u/week voor een klein nettobedrag van 1000 euro… Zonder kinderen zakken de lonen vanzelfsprekend onder de 1000 euro. Hoe kan iemand daarvan leven?” vraagt SetCa zich af.
Wat de vraag van Comeos betreft om nieuwe organisatiemodellen uit te testen, reageert SetCa verbaasd. “Tijdens de laatste onderhandelingen binnen de retailsector, hebben de vakbonden duidelijke eisen opgesteld, waarbij ze verschillende pistes voorstelden om de werkorganisatie te verbeteren en de uitdagingen van de distributie aan te pakken. Met als doel om een restrictief akkoord te bereiken waar alleen de werkgroepen het licht zien (een werkgroep waar geen enkel bedrijf rond de tafel zit, enkel de verantwoordelijken van Comeos).”
Het syndicaat bedroeft de verklaring van Dominique Michel die stelt dat er nog jaren van onderhandelingen nodig zijn om nieuwe modellen te realiseren en dat met de nodige goede wil alles mogelijk is. Daarnaast benadrukt SetCa dat het openstaat voor elk debat.