Coöperatie Hoogstraten benadert duurzaamheid zeer breed, al jarenlang en vanuit de wortels. De coöperatie is ‘van nature’ duurzaam door haar bijzondere – coöperatieve - samenwerkingsvorm en gezond aanbod, op verantwoorde wijze en met vakmanschap geteeld. Naast de aandacht voor milieu en klimaat, heeft de coöperatie ook veel oog voor mens en maatschappij. 

Directiemedewerker Leen Matthé en fieldmanager Peter Rombouts vertellen hoe de coöperatie en haar leden een duurzame samenleving vormgeven.

Toekomstgericht voortbouwen op het verleden

“Duurzaamheid zit verankerd in onze missie en samenwerkingsvorm”, steekt Leen van wal. Duurzaamheid – in de brede zin – was altijd al een belangrijke drijfveer voor de coöperatie. “Met een actieplan op maat geven we elk jaar resultaatgericht vorm aan duurzaam ondernemen, en dat al sinds 2011. Door acties uit te voeren rond alle 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) van de VN, mogen we ons sinds 2020 officieel SDG Pioneer noemen.” Aan de zijlijn blijven staan, is voor de coöperatie geen optie. “Vandaag bouwen we verder op de geleverde inspanningen”, vult Peter aan. “Met een daadkrachtig duurzaamheidsbeleid waarin metingen en rapporteringen de resultaten staven. Momenteel is er een wildgroei aan tools voor de berekening van de duurzaamheidsimpact. We ijveren voor een uniforme, gestandaardiseerde methodologie om resultaten eenduidig met elkaar te kunnen vergelijken.”

Hoogstraten
©

Hoogstraten

Kennis delen en borgen

De coöperatie onderscheidt veschillende elementen in haar duurzaamheidsaanpak, te beginnen bij de bron. Peter: “We investeren in slimme, duurzame teelttechnieken en rassenontwikkeling. Kennisdeling met en tussen de leden is cruciaal. Ook ons versterkt kennispartnership met Proefcentrum Hoogstraten maakt het mogelijk om te blijven verduurzamen”, vult Leen aan. “Het gaat om meer dan expertise delen. Als innovaties hun meerwaarde en haalbaarheid hebben bewezen, vinden die de weg naar de telers.” Peter: “Denk bijvoorbeeld aan autonoom rijdende uv-robots om witziekte te beheersen.”

Hoogstraten
©

Hoogstraten

Bewust omgaan met water en energie

De coöperatie en haar leden leveren nog andere inspanningen om het milieu te sparen. Zo wordt regenwater maximaal opgevangen en hergebruikt. Er wordt ook sterk ingezet op energiebesparende maatregelen. Peter: “In de glasteelten zijn energieschermen een mooi voorbeeld om warmteverliezen te beperken. Drijvende zonnepanelen op waterbassins zorgen dan weer voor schoner water en minder verdamping.” Netwerken creëren met omliggende bedrijven rond water en energie is niet langer toekomstmuziek. Leen verduidelijkt: “Onze telers zoeken alsmaar vaker de samenwerking op om warmte, water of elektriciteit uit te wisselen met naburige bedrijven. Zo werkt Tomato Masters samen met een naburige viskwekerij en Meer Fresh Products met een vleesverwerkend bedrijf.” Duurzaamheidsinspanningen hebben niet alleen een ecologische maar ook economische parameter. “Kijk maar naar de hoge energieprijzen die vorige winter sommige teelten onmogelijk maakten”, vervolgt Peter. “We spelen met z’n allen zo goed mogelijk in op marktsituaties voor een efficiënte en rendabele oogst, mét oog voor de planeet.”

Hoogstraten
©

Hoogstraten

Gezonde kijk op voedsel(productie)

Naast verstandig en zuinig omspringen met energie en water, beperkt de coöperatie ook voedseloverschotten. “We zetten volop in op maatwerk en denken graag mee met de klant om zoveel mogelijk vraaggericht te telen en overschotten te vermijden. Daarbij kiezen we vooral voor rassen die het best aansluiten bij de smaak en de verwachtingen van de consument”, vertelt Leen. Het grootste deel van de aanvoer wordt vermarkt, grotendeels met bestemming versmarkt en in beperktere mate aan de verwerkende industrie. Fruit en groenten van mindere kwaliteit worden verwerkt tot sap, puree of concentraat. Ook de telers gaan mooie initiatieven aan. Zo is Local Harvest een samenwerkingsverband van lokale telers die ervoor zorgen dat niets van voeding verloren gaat. En dat door klein en minderwaardig fruit op te waarderen via een breed assortiment aan confituur en dranken. Producten die geen afzet vinden in het commerciële circuit, worden gevaloriseerd via gratis bedeling of gaan richting veevoeding of biogasinstallaties. Peter: “We dragen ons steentje bij aan de samenleving door rond overschotten samen te werken met sociale organisaties zoals het OCMW en de Belgische Federatie van Voedselbanken.”

Hoogstraten
©

Hoogstraten

“Sociaal engagement is een belangrijke pijler in onze duurzaamheidsstrategie”, vertelt Leen. “We spelen via allerlei initiatieven in op voeding en beweging. Niet op een belerende, maar inspirerende en activerende manier. Zo werken we samen met bewegingsprofessionals aan het scholenproject Hopsabees. Dat is een leerrijk pakket voor scholen in heel Vlaanderen dat kleuters aanzet tot beweging en meer fruit en groenten eten.”

Zorg dragen voor mensen

Ook voor haar ‘eigen’ mensen zet de coöperatie zich in. Leen: “Dat gaat van aandacht voor opleidingen, persoonlijke ontwikkeling en inclusie tot ergonomie en inspraak in het beleid. Dit doen we niet alleen, we zoeken bewust naar partnerships. Zo hebben medewerkers toegang tot psychosociale zorg dankzij onze samenwerking met Pulso. Via vzw Mekanders zorgen we dan weer dat mensen met een beperking zinvol aan de slag kunnen.”

“Ook onze telers maken het verschil met goede leef- en werkomstandigheden”, voegt Peter eraan toe. “Als het op duurzaamheid aankomt, wordt geen enkele schakel in de keten over het hoofd gezien.” 

De ultieme ambitie van de coöperatie? Streven naar een gezonde voedselomgeving met meervoudige waardecreatie en een minimale ecologische voetafdruk. 

Indrukwekkende cijfers

  • 25 tot 30% van het jaarlijkse energieverbruik van Coöperatie Hoogstraten wordt opgewekt via zonnepanelen. In 2023 werden maar liefst 3.614 extra zonnepanelen in gebruik genomen, waardoor het totaal uitkomt op 9.870 zonnepanelen op de hele site. 
  • De coöperatie beschikt over een ruime opslagcapaciteit van 6,9 miljoen liter voor hemelwater. 
  • 1.600 ton aardbeien van mindere kwaliteit werd in 2022 verwerkt tot puree, sap of concentraat (5 à 6 % van het totaalvolume Hoogstraten Aardbeien).
  • 449 ton overschotten ging naar voedselbanken en sociale organisaties (6,5 keer zoveel dan in 2018).
  • Goede doelen & sponsoring 2023: o.a. € 8.000 t.v.v. JEZ!, € 1.000  t.v.v. Stichting De Kleine Strijders, € 750 t.v.v. Urban run en nog duizenden kilo’s aan verse groenten en fruit ter ondersteuning van de lokale gemeenschap (o.a. jeugdverenigingen, scholen…)

Investeren in mensen loont:

  • Nieuw talent aan boord: 10 nieuwe werknemers afgelopen 12 maanden
  • Sterke medewerkersbetrokkenheid: slechts 2,49% vrijwillig verloop  (2022)
  • Een gezonde en veilige werkplek: kort verzuim 2,46% in 2022 (benchmark 3,43%)