Ook duurzaamheid slachtoffer van oorlog

Onder druk van de oorlog komen overheden met plannen om voedselvoorziening te verzekeren. Duurzaamheid komt daarbij in de verdrukking.

Een voedselcrisis zal er in Europa niet zo snel komen, maar de Europese Commissie neemt wel maatregelen om ervoor te zorgen dat de voedselproductie en -voorziening op peil blijven. De Poolse EU­-commissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski beloofde 330 miljoen euro steun aan Oekraïne voor de toegang tot basisgoederen en -diensten. Ook krijgen Europese boeren een half miljard euro om de stijgende voeder-, energie- en meststofkosten op te vangen. 6,3 miljoen daarvan is bestemd voor Belgische landbouwers. Landbouwers zijn onder meer afhankelijk van Oekraïne en Rusland voor kunstmest en veevoeder.

Dierlijke mest

De Commissie raakt voorlopig niet aan de duurzaamheidsdoelstellingen waar de landbouw moet aan voldoen, al zijn er Europarlementsleden die daar voor pleiten. Europa versoepelt wel tijdelijk enkele eisen. Eén ervan is dat braakliggende akkers en ‘ecologische focusgebieden’ kunnen gebruikt worden om gewassen te verbouwen. Ook de mogelijkheid om dierlijke mest uit te rijden, als alternatief voor momenteel heel dure kunstmest, ligt op tafel. Het voorstel om verplicht 50 procent minder pesticiden te gebruiken in 2030 wordt tijdelijk aan de kant geschoven.

Zorgwekkend

Sommigen maken zich zorgen over het gemak waarop duurzaamheidseisen op de helling gezet worden, terwijl er van een echte voedselcrisis in Europa geen sprake is. Landbouwlobby’s in Europa zouden van de oorlog in Oekraïne misbruik maken om zich te ontdoen van strenge duurzaamheidsvoorwaarden waarover jarenlang gediscussieerd werd, terwijl de klimaatuitdagingen onverminderd blijven bestaan. Nog maar enkele dagen geleden publiceerde het IPCC, het klimaatpanel van de VN, een opnieuw onheilspellend rapport. Op Belgisch niveau bekijken minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) en minister van Landbouw David Clar­inval (MR) samen met de landbouw- en voedings­sector de impact van de oorlog in Oekraïne op de voedselketen opvolgen, zodat lege winkelrekken vermeden kunnen worden. Het is nog niet bekend welke concrete maatregelen er van hun kant komen.