Ledverlichting wordt steeds meer een begrip in de winkelparken. In nieuwbouw wordt deze economische en milieuvriendelijke oplossing tegenwoordig vrijwel altijd meteen geïntegreerd, maar ook in bestaande verkooppunten kan ze een bijzonder lucratieve investering zijn. Het goede nieuws is vooral dat de nieuwe formules die worden voorgesteld door specialisten voortaan toelaten om deze technologie toe te passen zonder de cashflow in gevaar te brengen, en zelfs al vanaf de eerste dag winstgevend te zijn!
Wat is er het laatste decennium nu eigenlijk zoal fundamenteel veranderd wat betreft winkeluitrusting? Een aantal nieuwe vormen van dienstverlening, zoals onder andere de selfscanning, hebben uiteraard voor een spectaculaire trendbreuk gezorgd. Wie even terugblikt merkt echter meteen dat de meeste vooruitgang van de laatste jaren van incrementele aard is. Toch is er een bepaalde technologie die algemeen verspreid is geraakt, omdat de implementatie ervan toegankelijk is op budgettair gebied en een aanmerkelijke vooruitgang biedt op het vlak van zowel kostenbesparing als milieuvriendelijkheid: ledverlichting. In het begin waren de handelaars nog enigszins terughoudend, maar vandaag is het hek van de dam: steeds vaker grijpen ze naar deze toekomstgerichte oplossing, en terecht.
U vraagt zich af waarom? Eerst en vooral heeft de ledtechnologie al haar kinderziektes nu definitief overwonnen. Het licht is niet langer kil, zoals ooit gezegd werd, tenminste niet als het geïnstalleerd wordt door echte professionals. Het past bij alle omgevingen, en zijn spectrum kan aangepast worden om iedere afdeling een aparte sfeer te geven, hoe verschillend de beenhouwerij, bakkerij of diepvriesafdeling ook mogen zijn. Ledsystemen bestaan onder de vorm van buizen, tegels, linten, buitenverlichting en ga zo maar door. Net als traditionele verlichting kunnen ze dus alle omgevingen aan, en kunnen ze probleemloos worden aangesloten op een dimmer of een sensor. Aangezien ze veel minder stroom nodig hebben, verspreiden ze ook geen infraroodwarmte en verhitten ze de ruimtes niet waarin ze geïnstalleerd zijn. Dat laatste kan misschien een detail lijken maar is in werkelijkheid een enorm voordeel, want een ruimte afkoelen kost zo’n vijf keer meerdan ze op te warmen.
Reken eenvoudig uit hoeveel u kunt besparen
Is led dan bij uitstek dé oplossing voor iedereen en in alle omstandigheden? We gingen op bezoek bij Soltis, één van de bedrijven gespecialiseerd in dit soort materie, en vroegen het rechtstreeks aan de verantwoordelijken voor de ledafdeling, Albert Maizel en Christophe Jonlet. Een uitgelezen gelegenheid bovendien, want Soltis is op dit moment bezig het volledige winkelpark van Match van ledlampen te voorzien. Het bedrijf doet echter veel meer dan alleen maar ledverlichting verkopen en installeren, hoewel dit zeker deel uitmaakt van zijn missie en de dienstverlening die het dagelijks aanbiedt aan zijn klanten. De belangrijkste opdracht van Soltis is echter het terugbrengen van de energetische impact van zijn cliënteel en het meer milieuvriendelijk maken van hun bedrijven. Dit kan onder andere gebeuren door de installatie van zonnepanelen en warmtepompen, of door de optimalisering van de isolatie: allemaal investeringen die professionele begeleiding nodig hebben om ze rendabel te houden. Het overschakelen op ledverlichting is volgens het bedrijf echter een van de eenvoudigste beslissingen, omdat je makkelijk kunt berekenen wat de impact ervan zal zijn. “In tegenstelling tot andere types van uitrusting kun je de besparingen waar ledverlichting toe leidt tot op de euro voorspellen, wat niet het geval is voor installaties van het type warmtekrachtkoppeling of HVAC (Heating, ventilation and air conditioning), waar je grote verschillen merkt tussen de theorie en de praktijk. Wat led betreft kun je dat allemaal precies berekenen. Eens je weet hoeveel uur per dag je klant zijn pand verlicht en het tarief per kWh bij zijn elektriciteitsleverancier kent, kun je precies berekenen hoeveel hij zal besparen door over te schakelen naar leds. Elke ‘oude’ T8-buislamp verbruikt 58 watt, waar nog 6 tot 10 watt bijkomen voor de ballast. Als je die dus vervangt door een ledbuislamp van 23 watt, verbruik je nog maar ongeveer één derde daarvan.”
Vanaf de eerste dag rendabel!
Dit is uiteraard onweerlegbaar, maar hoe zit het eigenlijk met de aankoopkost en de installatie van deze nieuwe ledbuislampen? We mogen dan zeker zijn dat ze minder stroom verbruiken en vier keer langer meegaan, maar zijn ze niet duurder in de aankoop? “Ook hier, en aangezien zoals gezegd alles precies kan worden uitgerekend, staat de klant niet voor onaangename verrassingen. Hij weet vooraf hoeveel energie hij zal besparen, en kan dus precies berekenen op hoeveel tijd hij zijn investering zal kunnen afschrijven. Deze beslissing wordt nog makkelijker gemaakt dankzij het nieuwe type contract dat Soltis aan zijn klanten aanbiedt. Wie dat wenst kan nu ook kiezen voor de ‘derde-investeerder’-formule. In die formule moet de handelaar de investering niet zelf voor zijn rekening nemen, maar doet Soltis dat. Ons bedrijf garandeert dan de lichtkwaliteit voor de gehele duur van het contract, onderhoud inbegrepen. De klant betaalt hiervoor een vaste huurprijs. Het fantastische aan deze formule is dat de besparing onmiddellijk hoger ligt dan de huurprijs! Wat wil zeggen dat dit vanaf dag één een positieve invloed genereert op de cashflow. Je bespaart bovendien niet alleen, maar verbetert tegelijkertijd ook de kwaliteit van de verlichting in je winkel, wat de verkoop alleen maar ten goede komt, én je vermindert bovendien je ecologische voetafdruk. Wat je noemt een win-winsituatie”, legt Albert Maizel uit. Hij voegt eraan toe dat de echte uitdaging voor het bedrijf niet ligt in de plaatsing van zoveel mogelijk ledlampen, maar dat het een totaaloplossing wil bieden die beantwoordt aan de behoefte van elke winkel. “Wij zijn geen lampenverkopers! We willen onze klanten bijstaan in het bereiken van een dubbele doelstelling: door het optimaliseren van hun energieverbruik helpen wij hen niet alleen om kosten te besparen, maar ook om hun verkooppunt milieuvriendelijker te maken, allemaal op basis van een geoptimaliseerde berekening. Soms moeten we ons cliënteel zelfs tegenhouden om geen nutteloze investeringen te doen. Vaak raden we hen aan om te gaan voor ‘relamping’ in plaats van ‘relighting’. Daarmee bedoel ik dat we zoveel mogelijk de bestaande verlichting proberen te behouden. Wat het soort buizen betreft laten we de klant de keuze tussen het aanbod van de bekende fabrikanten of de buizen die we zelf laten produceren op basis van zeer strenge lastenboeken, en die dus uiteraard een fantastische prijs-kwaliteitsverhouding hebben. Dienstverlening is bij ons echter het allerbelangrijkste. Waar de klant uiteindelijk voor kiest, is helemaal zijn zaak. Wij zijn niet verbonden aan eender welk merk, zelfs niet aan het onze. Onze missie komt voor alles: het belang van de klant dienen.”
Een feilloos 6-stappenprogramma
Hoelang het duurt eer een winkel volledig is uitgerust met nieuwe ledverlichting? Volgens de experts van Soltis hoeft de eigenlijke installatie helemaal niet lang te duren: 500 tot 1000 buizen vervangen in een supermarkt duurt gemiddeld tussen drie dagen en een week.“Het is echter geen goed idee om stappen over te slaan en gewoon te beginnen installeren zonder dat de werf degelijk werd voorbereid. Je kunt dus stellen dat het volledige werk een periode van minimum twee maanden vereist. Bij Soltis hebben we die ingedeeld in 6 verschillende stappen.”
De eerste stap is hier van het allergrootste belang. De Soltis-experts doen een audit van het verkooppunt en stellen vast waar er bespaard kan worden wat verlichting betreft. “Handelaars zijn er zich vaak niet van bewust hoeveel geld ze zouden kunnen besparen op hun verlichting. Elke maand dat ze niets doen, worden er dus centen verloren!” Het blijft tijdens die oefening niet louter bij een inventaris van de traditionele buizen in het gebouw, die dus systematisch vervangen moeten worden door ledlampen. “Eens te meer leggen we er graag de nadruk op dat de kwaliteitsvolle nieuwe verlichting die we verkopen zowel kostenbesparend werkt als milieuvriendelijk is. We raden dan ook aan om enkel de lampen te vervangen die zullen leiden tot een beter resultaat op dat gebied. In de toiletten of in een bergruimte bijvoorbeeld, of een lokaal dat niet permanent verlicht is, zal de investering veel minder renderen, en raden we dus aan alles bij het oude te laten.”
Op basis van deze initiële audit gaat Soltis vervolgens over tot de tweede stap. Hier wordt heel precies uitgerekend wat de invloed zal zijn op de kost en op het milieu. Op basis daarvan wordt de meest voordelige oplossing berekend. Tijdens de derde stap volgt een demonstratie, wat betekent een test in de reële context.“Dit is van het grootste belang, en jammer genoeg wordt deze essentiële stap in veel projecten al te vaak overgeslagen. Bij Soltis voorzien we deze procedure systematisch. Meer nog, we ondertekenen geen contract zonder dat deze demonstratie gevalideerd is door de klant! De demonstratie gebeurt onder twee vormen. We nodigen de handelaar eerst en vooral uit om ter plaatse te komen kijken naar wat we elders hebben gerealiseerd. Daarna installeren we het aantal buizen dat hij nodig heeft in zijn winkel, om vervolgens samen met hem het resultaat te evalueren en bij te sturen waar dat nodig is.”
De meest efficiënte en flatteuze configuratie is nu bepaald, in samenspraak met de klant. Daarna wordt met hem samen gezeten om te overleggen over de beschikbare middelen en financiële keuzes. Dat is stap vier, tijdens dewelke de klant en zijn dienstverlener nagaan wat de meest aangewezen financiering is. Wil hij de financiering van het project voor eigen rekening nemen, of is het voor hem interessanter om voor de derde-investeerderformule te kiezen? Ook deze stap is uiteraard zeer belangrijk, en verloopt doorgaans in aanwezigheid van de financieel adviseur van de handelaar, die hem hierin bijstaat en naar de meest interessante oplossing zal begeleiden.
Eens al deze parameters vastgelegd zijn wordt er overgegaan tot stap vijf, de eigenlijke installatie, die, zoals hoger beschreven, erg snel gaat. “We maken er een erezaak van om deze te laten uitvoeren door onze eigen teams, aangestuurd door onze exclusieve onderaannemer NG6, die kan bogen op meer dan tien jaar ervaring in winkelverlichting. Dit laat ons niet alleen toe om een technisch feilloze prestatie te leveren, maar is ook een essentieel criterium voor de winkels waar we werken. De herinstallatie gebeurt immers over het algemeen tijdens de openingsuren. Onze teams weten perfect hoe ze met dit aparte gegeven van de retail moeten omgaan: wanneer ze moeten werken in een verkooppunt waar klanten aanwezig zijn maken ze zich zo onzichtbaar mogelijk. Deze discrete manier van werken is een specialiteit die je niet gemakkelijk terugvindt bij doorsnee bedrijven.”
Het voorzien van de evolutie op wettelijk gebied
De laatste stap is de inontvangstneming van de installatie door een erkend organisme. Dit is des te belangrijker omdat je op die manier al op voorhand voorziet hoe de wettelijke context op gebied van energie en milieu evolueert. De huidige energieprestatienorm bedraagt maximaal 550 kW/m2 per jaar. De regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werkt echter aan een wetsontwerp dat voorziet dat om in regel te zijn met deze norm vanaf een oppervlakte van 1000 m2 een nieuwe omgevingsvergunning vereist is. Als je weet dat een standaardwinkel dankzij ledverlichting jaarlijks zo’n 50 kilowatt per vierkante meter kan besparen, begrijp je meteen dat het voor dergelijke winkels bijzonder belangrijk is om iedere vooruitgang op dit vlak officieel te laten registreren.
Twee of drie maanden na het begin van het proces is de conversie naar ledverlichting een feit. Of deze configuratie dan definitief is? Niet altijd. De handelaar kan altijd op zoek willen gaan naar nieuwe manieren om nog efficiënter te werken. Waar hij eerst gedacht heeft aan de verlichting van zijn winkeloppervlakte, kan hij nadien ook nadenken over andere toepassingen, zoals de verlichting van zijn parking of zijn gevel. “Dat is vaak een beslissing die later genomen wordt”, bevestigt Christophe Jonlet. Hij voegt eraan toe: “Vandaag is alles mogelijk op gebied van ledverlichting. De technologie laat tal van toepassingen toe voor verschillende situaties. Waarbij moet worden gezegd dat die niet perse allemaal even rendabel zijn.”
Match zet de stap naar ledverlichting
De foto’s van deze reportage werden door ons genomen in de Match op de Bredabaan in Merksem. De keten is in samenwerking met Soltis bezig met de conversie naar ledverlichting van zijn volledige park van eigen winkels. Alain Morleghem, de ingenieur verantwoordelijk voor werken bij Match, is het aanspreekpunt voor alles wat energie betreft in het netwerk. Hij bevestigt ons dat een eerste golf van 23 verkooppunten tegen eind februari 2017 zal genoten hebben van deze verbetering, alsook de centrale in Fleurus. “Nadat we de verschillende mogelijkheden hadden vergeleken, hebben we gekozen voor de formule van de derde-investeerder. Die laat ons toe om geen financiële middelen te verschuiven naar buiten onze corebusiness, en meteen een besparing te realiseren die hoger ligt dan de huurprijs die we ervoor betalen. Bovendien laat deze oplossing ons toe een aantal operationele voordelen te realiseren die niet onmiddellijk becijferd kunnen worden. Door deze dienstverleningsovereenkomst hoeven wij ons niet elke keer wanneer een buis of ballast kapotgaat bezig te houden met de vervanging ervan. Soltis lost alle problemen op. De ledbuislampen zijn bovendien niet alleen kostenbesparend, ze gaan ook veel langer mee. We hoeven ons personeel dus ook niet voortdurend in te zetten voor taken die niet tot hun domein behoren. Zij kunnen zich ten volle concentreren op de basis van hun job: verkopen.”
Hoe denkt de distributeur over het resultaat op visueel gebied? “De verlichting is efficiënter. Ze wordt over het algemeen afgesteld op een temperatuur die dicht bij 4000 graden Kelvin ligt: iets helderder dus dan traditionele verlichting. Je kunt ze echter ook afstellen naargelang de sfeer die je wenst in specifieke afdelingen als de beenhouwerij of de bakkerij.”
Hoewel de conversie naar ledverlichting nog in volle gang is, is Alain Morleghem er nu al van overtuigd dat Match de juiste keuze heeft gemaakt: “De eerste studies bevestigen dat de besparing die werd vooropgesteld wel degelijk reëel is, en zelfs nog iets omvangrijker dan de oorspronkelijke doelstelling. Als je weet dat de verlichting 15 tot 20% van de energiekost vertegenwoordigt, weet je dat dit geen detail is.”
Overgaan op ledverlichting? Trap niet in de 5 valkuilen
1. Meteen alles willen veranderen
Dit is de typische val waarin tal van uitbaters trappen, overtuigd als ze zijn van de troeven van ledverlichting. Als we toch moeten veranderen, kunnen we dat maar beter systematisch doen, denken ze, en installeren meteen overal ledbuizen, zelfs in ruimtes die niet voortdurend verlicht worden. Dit doet het budget oplopen, terwijl de energiekostenbesparing in deze zones minder sterk zal zijn en de installatie van een nieuwe buis dus niet rechtvaardigt.
2. Geen voorafgaande test uitvoeren
Op papier betekent overgaan op ledverlichting altijd vooruitgang. Dat is inderdaad het geval als je de goede keuzes maakt en alles vooraf goed uittest. Niets is erger dan tot de vaststelling komen dat je povere resultaten hebt geboekt wanneer alles afgewerkt is. En het dus onherroepelijk te laat is…
3. U niet wenden tot een specialist die ervaring heeft met de retailwereld
Er zijn vandaag heel wat firma’s op de markt die beweren een goede ledverlichting te kunnen installeren. Wanneer je echter op zoek gaat naar bedrijven die over de noodzakelijke ervaring beschikken wat betreft de specifieke verwachtingen van en mogelijke problemen in handelszaken, wordt de keuze al heel wat beperkter. Een echt betrouwbare specialist doet u tijd en geld winnen. Hij weet immers welke belangrijke regels hij moet volgen om bepaalde afdelingen goed uit te lichten, en zal zich organiseren om uw winkel uit te rusten zonderuw dagelijkse werking te verstoren.
4. Niet analyseren
Ledverlichting is geen gadget: ze doet u niet alleen kosten besparen, maar biedt ook toegevoegde waarde aan de sfeer in uw winkel. Ze blijft echter een investering die zorgvuldig bestudeerd moet worden. Waag u dus niet aan zo’n investering zonder dat u beschikt over meetbare elementen die u toelaten om precies te berekenen hoe groot uw rendement zal zijn.
5. Uw beslissing uitstellen
Bent u overtuigd van de voordelen van ledverlichting en wilt u ermee beginnen? Wacht dan niet te lang. Als uw project goed bestudeerd is, zult u vanaf de eerste dag al geld verdienen. Hoe langer u uw beslissing uitstelt, hoe minder u kunt genieten van deze belangrijke en onmiddellijke besparing.
Meer info ? Soltis - 02 779 97 12 ou info@soltis.be