Pakjesvervoer door particulieren blijkt niet duurzaam

Pakjes laten leveren door burgers via online platformen is op dit moment niet duurzaam. Chauffeurs rijden te veel kilometers specifiek voor één pakje. Dat is één van de resultaten van het project ‘Crowd Logistics’ van VIL, het voormalige Vlaams Instituut voor de Logistiek.

Crowd logistiek is het inzetten van gewone mensen om pakketten te vervoeren tijdens een normale persoonlijke verplaatsing. Dergelijke diensten zijn bijvoorbeeld bringr van bpost en Hytchers. De grootste gebruikers daarvan zijn bloemen- en plantenzaken. Ook Carrefour maakt er gebruik van. Samen met de VUB onderzocht VIL wat de maatschappelijke impact is van crowd logistiek in vergelijking met een gelijkaardige dienstverlening door een professioneel. Daarbij werd gekeken naar de CO₂-uitstoot, luchtvervuilende emissies, geluidsoverlast, ongevallen en congestie.

Verrassend genoeg scoort crowd logistiek uit ecologisch oogpunt ondermaats. Bijna een derde van de leveringen die particulieren maken, gebeuren met een omweg van meer dan 15 minuten. Dat terwijl het gemiddeld traject 16,5 km bedraagt en 70% van de ritten korter zijn dan 17%. “De gemiddelde rit van een crowd koerier moet per levering vijfmaal korter zijn om de maatschappelijke impact van een professionele logistieke dienstverlener te benaderen”, zegt Jan Merckx, die het project leidde. Daarnaast zou het aantal pakjes per rit veel groter moeten zijn om even duurzaam te zijn.

Risico op monopolie

Hij wijst er ook op dat de markt vrij snel neigt naar een monopolie van het snelst groeiende platform. “Ook dienen misbruiken en oneerlijke concurrentie beteugeld te worden. Het is een uitdaging voor de overheid om de deeleconomie in de juiste richting te sturen”, stelt Merckx nog.

Enorm potentieel

Toch is hij niet volkomen negatief. “Mits de nodige intelligentie wordt ingebouwd kunnen de digitale platformen een belangrijke rol spelen om niet alleen efficiënt, maar ook duurzaam en sociaal verantwoord te werken. Er is in ieder geval een enorm potentieel aan particulieren bereid om de functie van koerier op te nemen. Voor werklozen kan het een vorm van integratie betekenen, voor gepensioneerden sociaal contact en voor studenten een financieel steuntje in de rug”, zegt Merckx.