Gebrek aan transparantie oorzaak groot deel voedselverlies in distributieketen

Er gaat heel veel verse voeding verloren in de distributieketen. Om de derving van voedingsproducten tegen te gaan, hebben 11 bedrijven – zowel producenten als supermarkten – met het logistiek kennisplatform VIL het project ‘Fresh Food Logistics’ opgezet. Dat bracht de knelpunten in de logistieke keten in kaart en zocht naar oplossingen. Daaruit bleek dat de belangrijkste knelpunten het silodenken, forecasting en het steeds uitgebreidere assortiment in de winkels zijn.  Meer samenwerking en transparantie zijn dus cruciaal voor het aanpakken van voedselverlies.

Volgens projectleider Ludo Sys is het silodenken waarschijnlijk het grootste knelpunt gebleken. “Het is moeilijk voor leveranciers en retailers als echte partners te werken. Zij houden elkaar soms zelfs in een wurggreep. Denk maar aan retailers die producten uit de rekken houden om druk uit te oefenen tijdens onderhandelingen. Werken als partners houdt een zekere mate van transparantie in, alsook het delen van data om samen te streven naar een maximale houdbaarheid in het winkelrek. Maar vandaag komt het er vaak op neer dat iedereen zijn eigen rekening maakt en zijn eigen KPI’s nastreeft, zowel tussen bedrijven als intern in een bedrijf. Dat allemaal staat het ketendenken in de weg”, zegt hij.

Gebrekkige forecasting

Een gebrek aan overleg verhindert ook een efficiënte forecasting. “Het voorspellen van de vraag gebeurt doorgaans op drie niveaus in de keten, zonder veel onderling overleg. Hierdoor ontstaat er ook driemaal een risico op verlies (of tekorten), namelijk in het winkelpunt, bij de centrale aankoopdienst van de retailer die de bestellingen plaatst bij de leverancier en bij de leverancier zelf. Iedereen creëert zijn eigen forecasting en doet dit op basis van beperkte gegevens, wat leidt tot een optelsom van foutenmarges”, stelt Sys.

Volgens hem zou het gebruik van gespecialiseerde software voor een betere matching tussen de vraag en de bestellingen of productie kunnen zorgen.

Uitbreiding assortiment

Een derde belangrijke reden van voedselverspilling in de distributiekeren is de vraag van de klant naar meer variatie. “Het assortiment van verse producten stijgt jaarlijks met 5 à 10% en dat brengt ook heel wat verlies met zich mee. Hoe breder het assortiment, hoe moeilijker het beheer en hoe groter het risico op verlies, want het aantal traag lopende producten neemt toe”, aldus Sys.

Mindshift nodig

Uit het ‘Fresh Food Logistics’ blijkt dus dat vooral een mindshift naar meer overleg, samenwerking en datatransparantie binnen de keten nodig is. “Daarom hebben twee deelnemers aan het project - Retail Partners Colruyt Group en Imperial Meat Products - zich gewaagd aan een oefening in die zin. Dat was voor hen een echte ‘eye opener’: meer transparantie kan onverwachte oorzaken van voedselderving aan het licht brengen”, zegt Sys.

Zij analyseerden in alle openheid de ganse logistieke keten op vlak van derving, van bij de productie tot in het winkelpunt. Daaruit bleek onder andere dat de colligrootte, die gelijk is voor alle winkels, een belangrijke oorzaak van verliezen is. Zowel grote als kleine winkels bestellen allen dezelfde minimumhoeveelheid, wat voor de kleinere winkels vaak meer is dan wat zij binnen de houdbaarheidsperiode kunnen verkopen.

“Een oplossing hiervoor vinden vergt inspanningen van beide kanten. De fabrikant moet zijn secundaire verpakkingen aanpassen en in het distributiecentrum moet piece picking geïntroduceerd worden, zodat winkels per stuk kunnen bestellen”, zegt Sys.

Volgens Eddy Van Ostaeyen, dienstchef besteldienst en inkomende logistieke planning bij Retail Partners Colruyt Group, is hij door het delen van informatie en data tot nieuwe inzichten gekomen. “Dit project zorgde ook voor het nodige duwtje in de rug om verdere stappen te zetten in datasharing met onze leveranciers om zo bij te dragen aan een duurzame supply chain”, zegt hij.

De deelnemende bedrijven aan het VIL-project waren: Belgian New Fruit Wharf, Carrefour, Delhaize, Groupe Mestdagh, Imperial Meat Products, Kuehne+Nagel, La Lorraine Bakery Group, Retail Partners Colruyt Group, Special Fruit, Vleeswaren Depuydt en Willis Towers Watson (Belgium).