De veranderende gewoontes van de consumenten en de groei van de e-commerce is een grote uitdaging voor het bereiken van de klimaatdoelstellingen die de EU heeft uitgestippeld. Nochtans is de stadsdistributie het domein per uitstek waarin die doelstellingen het gemakkelijkst gehaald kunnen worden.
Dat staat in een rapport van de internationale vervoerdersunie IRU en van het studiebureau Transport & Mobility Leuven. Dat rapport - ‘Commercial vehicle of the future’ - analyseert de uitdagingen waarvoor de transportsector en de logistiek staan om de klimaatdoelstellingen van de EU te bereiken. Deze zijn een vermindering van de CO2-emissie met 30% tegen 2030 en met 60% tegen 2050.
Voor het zwaar vervoer (lange afstanden en regionale transporten) lijkt het objectief voor 2030 haalbaar, maar dat voor 2050 zal ingrijpende aanpassingen vergen, niet alleen op het gebied van de vrachtwagens en de brandstoffen of energievormen, maar ook op dat van de wetgeving en de organisatie van de logistiek.
Perfect haalbaar
Op het gebied van de stadsdistributie en de bevoorrading van de winkels in de stadsrand, daarentegen, lijkt die doelstelling gemakkelijker te halen. Meer nog een ander Europees objectief, met name het CO2-vrij maken van de stadslogistiek tegen 2030, lijkt perfect haalbaar. Nu al bestaan er elektrische bestelwagens en komen de eerste licht trucks op de markt. Ook zware elektrisch aangedreven distributietrucks zijn in ontwikkeling. Tegen 2020 zouden de eerste exemplaren kunnen rijden.
Nieuwe stadsreglementeringen en de e-commerce dreigen het proces van de elektrificatie van de stadsdistributie te dwarsbomen, zeggen de onderzoekers. Door het feit dat zware en zelfs middelzware vrachtwagens in toenemende mate uit de stadscentra worden geweerd, worden steeds vaker bestelwagens ingezet. Ook de ‘same-day’ leveringen van de e-commerce hebben een impact: er moeten meer versnipperde leverrondes georganiseerd.
Om de doelstelling van een CO2-vrije stadslogistiek te bereiken, moet de hele voertuigenvloot voor stadsdistributie echter vervangen worden. Als men rekening houdt met de ‘leefcyclus’ van de bestelwagens, moet tegen 2025 – binnen amper acht jaar, dus - de verkoop ervan integraal switchen naar elektrische voertuigen.
E-commerce bemoeilijkt omschakeling
Tijdens een debat in Brussel over het rapport zei Philip Greening, directeur van het Britse Centre for Sustainable Road Freight, dat e-commerce die omschakeling zal bemoeilijken. “Om de hogere prijs van een elektrische bestelwagen te compenseren, moet de beladingsgraad van het voertuig naar omhoog. In de e-commerce zijn de tijdsvensters van de leveringen beperkt. Dat lijdt tot inefficiënt vervoer: er worden te weinig leveringen gebundeld en er wordt te veel lucht vervoerd. In die omstandigheden is de aanschaf van een elektrische bestelwagen economisch niet te verrechtvaardigen”, zei hij.
Volgens Florence Berthelot, voorzitter goederenvervoer van de IRU, heeft e-commerce een tweede negatieve invloed: door de lade beladingsgraad moeten er meer voertuigen ingezet worden, wat leidt tot meer congestie. ”De beleidsmakers zullen met beide negatieve aspecten rekening moeten houden. Wil men dat meer elektrische bestelwagens ingezet worden en dat de congestie beperkt blijft, dan zal men moeten ingrijpen. Steden moeten e-commerce integreren in hun transportbeleid en de pakjesleveringen reglementeren”, vindt ze.