Analyse Cora, Match en Smatch Luxemburg in handen van E. Leclerc, België blijft alleen over

De verkoop van de drie ketens in Luxemburg komt niet als een verrassing: na de verkoop van Cora Roemenië en vervolgens Cora en Match Frankrijk aan Carrefour, wisten we dat de groep louis delhaize aan het onderhandelen was over een doorverkoop in Luxemburg. De identiteit van de koper is daarentegen wel een verrassing: weer een nieuwe speler die aangetrokken wordt door de Luxemburgse markt. En natuurlijk stellen we ons door deze verkoop ook vragen over de toekomst van Cora en Match in België.

Het heeft niet lang geduurd. Precies een week geleden berichtten we dat louis delhaize groep contact had met potentiële kopers van zijn Luxemburgse netwerk dat bestaat uit 2 Cora hypermarkten, 12 Match supermarkten en 13 Smatch buurtwinkels. En nu is de kogel door de kerk: E.Leclerc neemt de Luxemburgse vestigingen van Cora, Match en Smatch over. Alle Luxemburgse winkels zullen naar verwachting bevoorraad worden door de Leclerc-centrale van de Franse retailer in de oostelijke regio, en de eigendomsoverdracht zal naar verwachting plaatsvinden in het laatste kwartaal van 2023.

De verkoop is allesbehalve een verrassing, in tegenstelling tot de koper

Er was eerder al bijna een deal. Meer bepaald met Delhaize, dat bezig is met een grote uitbreiding van zijn netwerk in Luxemburg. De keten had in het verleden een bod uitgebracht op de supermarkten, maar dit was duidelijk niet genoeg. De Luxemburgse markt kon namelijk niet begeerlijker zijn, omdat het naast de 660.000 lokale inwoners ook grensshoppers verwelkomt die in Luxemburg werken maar in Frans Lotharingen, de Belgische Gaume of Duitsland wonen. Wat Luxemburg onderscheid van de andere markten? Zijn gunstige belastingen en comfortabele koopkracht, die goed zijn voor het winkelmandje en ook voor de marges. De 'lokale held' Cactus kreeg geleidelijk gezelschap van een aantal buitenlandse concurrenten die werden aangetrokken door dit welvarende microklimaat: Cora en Match, maar ook Auchan, Delhaize, Aldi, Lidl, Colruyt... Het is dan ook niet verwonderlijk dat de prijzen voor onroerend goed in Luxemburg erg hoog liggen en dat het ontwikkelen van een nieuw winkelproject op een bloeiende locatie allesbehalve eenvoudig is. Een aantal concurrerende ketens had interesse kunnen hebben. Maar slechts weinigen van hen waren bereid om niet alleen de prijs te betalen, maar ook om alle formats te dekken, van convenience tot hypermarkten.

E.Leclerc was duidelijk bereid om dit te doen, aangezien deze verscheidenheid aan formules al aanwezig is in zijn Franse netwerk, en deze totale overname maakte zijn bod bijzonder aantrekkelijk. Maar de identiteit van de koper is wel verrassend. Dankzij deze deal weet de Franse marktleider een plekje te veroveren aan de felbegeerde en tamelijk overvolle tafel van de Luxemburgse levensmiddelenhandel. "Voor E.Leclerc zal deze operatie zijn aanwezigheid versterken op een concurrerende Europese markt, in formules die het beheerst en in een land waar het nog niet aanwezig was", aldus de Franse retailer.

Het andere verrassende element is dat een netwerk van voornamelijk geïntegreerde winkels wordt overgenomen door een Europese kampioen in de zelfstandige handel, zonder dat dit meteen vragen oproept over het toekomstige exploitatiemodel of een vakbondsstorm opwekt. In dit stadium hebben de Luxemburgse vakbonden alleen nota genomen van de bereidheid van E.Leclerc om al het personeel dat momenteel bij deze merken in Luxemburg werkt, te behouden. Komt dit door de meer homogene collectieve arbeidsovereenkomsten in Luxemburg? In ieder geval is er geen teken van een onmiddellijke "alles behalve de franchise"-reactie. Dit zeggen is niet sarcastisch bedoeld tegenover de Belgische vakbonden, die het volste recht hebben om liever geen handelstype te wensen dat hen minder inspraak geeft. Maar is werken voor een franchisenemer echt de ergste bedreiging voor werknemers in de voedingssector?

Een week geleden vroegen we ons al af wat er zou gebeuren met de merken van de groep louis delhaize in België, van zodra hun equivalenten achtereenvolgens in Roemenië, Frankrijk en Luxemburg zouden worden verkocht. En daar zijn we dan. Waar zal men kopers vinden voor Cora en Match België, die niet in dezelfde gezondheid verkeren als de merken die nu verkocht zijn? En als men er één of meer zou vinden, zou men dan kieskeurig zijn als het franchisees blijken te zijn? Geloven we liever in een strategie die alleen op België is gericht, en verwachten we dat de familie Bouriez, die duidelijk heeft besloten om de bladzijde van de foodretail om te slaan, een opmerkelijke (en deficitaire) uitzondering maakt in België en daar plotseling de aanzienlijke middelen aan besteedt die ze vorig jaar heeft besloten niet meer te investeren? Cora, Match, Smatch (heel elegant omgevormd tot louis delhaize), Delitraiteur en Provera hebben allemaal hun eigen positionering, prestaties, handicaps of sterktes. Maar in de retail van 2023 is de status quo niet langer een optie. “Vroeg of laat," schreven we een week geleden, "zal de groep louis delhaize, die het recht heeft om zijn strategie aan te passen aan de marktomstandigheden, moeten praten over mogelijke pistes voor zijn Belgische filialen. Dat is meer dan ooit het geval. Tenzij we voor eens en altijd beslissen dat franchising het enige is waarover we ons zorgen moeten maken.