Tom Simonts (KBC): “Voor het eerst sinds 1990 is er geen constant dalende rente meer”

Tom Simonts, senior financial economist bij KBC Group, deelt binnenkort zijn visie over 2022 tijdens de Gala Night van Gondola Society. In afwachting daarvan wierp Gondola samen met hem een blik op het voorbije jaar en de toekomst.

Wat waren voor u de meest disruptieve momenten van 2021?

Er zijn een paar dingen die me zijn bijgebleven. Ten eerste is er de tandem van metaverse en technologie. Er worden zo opvallend weinig vragen gesteld over de bocht van Facebook naar de metaverse. Het gemak waarmee die metaverse wordt omarmd heeft me echt verwonderd, zeker omdat de repercussies op vele terreinen gigantisch kunnen zijn. Ik volg ook de NFT’s op de voet: het is ongelofelijk dat die markt al 40 miljard dollar groot werd in 2021. Of de mate waarin bitcoins en altcoins nog altijd vrij en ongereguleerd kunnen verhandeld worden.

Daarnaast is mij alweer opgevallen dat ons economische systeem ongelofelijk kwetsbaar is in termen van supply. Een goed voorbeeld is de Ever Given, of hoe één boot erin slaagde om een kettingreactie aan problemen te veroorzaken op heel wat fronten. Dat was maar een voorsmaakje voor het vastlopen van de volledige toeleveringsketting, via een tekort aan zowat alle grondstoffen, metalen en componenten. Dan vraag je soms al eens af of het vrije markt systeem zoals dat vandaag bestaat wel voldoende zelfregulerend is? Als zelfs een kleine verstoring leidt tot een zeer lastig te ontwarren spaghetti, moet bedrijven best twee keer gaan nadenken over hun supply chain.

Ook viel mij op hoe onmachtig instituten zoals centrale banken zijn om de economie van vandaag te reguleren. Tot anderhalve maand geleden bleef de centrale bank in de VS hameren op het feit dat inflatie tijdelijk was, terwijl we nu weten dat dat niet het geval is. Wij moeten uitgaan van de omniciëntie van centrale banken, maar dat bleek ook nu weer wens eerder dan realiteit. Het zijn nuttige en nodige instituten als het allemaal rustig gaat of om achteraf de rem aan te trekken, maar niet zo inzake proactieve beleidsvoering . Dat heeft mij verwonderd, ja, vanuit een cynisch standpunt weliswaar.

Welke impact heeft de coronacrisis gehad op onze manier van denken en handelen?

Corona is een wegwijzer naar een eenrichtingsstraat, met enorm positieve effect op grote delen van de moderne economie. Systemen dienen aangepast te worden, bedrijven moeten anders omgaan met voorraden, met personeel en zijn dan ook in sneltempo hun datasystematiek beginnen bijschaven. Flexibeler denken en ondernemen. Een goed voorbeeld is het aanwerven van personeel. Waar een toekomstige werknemer op een sollicitatiegesprek drie jaar geleden focuste op de bedrijfswagen, draait het nu om hoeveel dagen hij mag thuiswerken. Dat is een gigantisch verschil, want als je een beleid hebt dat die verandering niet ondersteunt dan gaat jouw talent verloren. Die war for talent is door corona als het ware verschoven van de kleur van de bedrijfswagen naar de inrichting van het thuisbureau.

Ook de repercussie op vastgoedmarkten, mobiliteit,.. is enorm belangrijk. Twee jaar geleden was er bijvoorbeeld kritiek op de bestelwagens van bezorgdiensten, die vervuilend zouden zijn, maar nu zien we in dat de pakjes gebundeld aan huis geleverd kunnen worden. COVID-19 is een heel belangrijke katalysator geweest op echt ongelofelijk veel gebieden en dat hadden we in het begin niet gedacht.

Wat verwacht u van 2022?

2022 wordt een jaar waarvan iedereen hoopt dat de problemen uit 2021 zoals chiptekorten, supplychainproblematiek, prijsproblemen, inflatiedruk,… verdwijnen. Mensen zijn gewoontedieren en verlangen naar het oude vertrouwde, omdat het dan weer beter wordt. Maar de realiteit is dat de Amerikaanse centrale bank in 2022 3 tot 4 renteverhogingen zal doen. Het zal daarmee de eerste keer zijn sinds 2009 dat er echt aan de rem getrokken wordt en de eerste keer sinds 1990 dat we niet meer gaan kunnen rekenen op een constant dalende rente, in al zijn facetten: of het nu gaat over consumptie, koopkracht, of financiering tout court. Dat wilt zeggen dat de normalisatie, het woord waar we vorig jaar altijd op hebben zitten wachten, in werkelijkheid een abnormalisatie zal zijn. We zullen terechtkomen in een abnormaal klimaat, met gradueel stijgende rentes, waarbij overheden moeten omgaan met fors grotere schuldenbergen en waarbij vragen zullen worgen gesteld bij de stabiliteit van ons financieel systeem. Zal dat bijvoorbeeld bepaald worden door de cryptopunten of juist niet? Dit jaar zal uiteindelijk wel beter worden, maar anders. Het is normaal dat het abnormaal wordt.

Hoe komt dat volgens u?

Omdat het meer en meer duidelijk wordt dat het digitale tijdperk waarin wij leven er een is waarbij je een hogere productiviteit kan bereiken zonder meer arbeidskrachten, waarbij je een heel financieel systeem kunt bedenken zonder een centrale bank. Of dat het geval zal zijn, is een andere vraag. We komen wel terecht in een gekke realiteit met een parallelle wereld metaverse wereld waarin het schijnbaar normaal is dat een rapper zoals Eminem 100.000 euro betaalt voor virtuele schoenen. Zijn we dan terechtgekomen in absurdistan of is dat het nieuwe abnormaal? Waarschijnlijk het laatste. Het is allemaal nieuw, net zoals de uitrol van de ongelofelijke veelheid aan maatschappelijke trends die technologisch gedreven zijn, die defacto hun overstap beginnen te maken naar de financiële economie. Een financiële economie, maar wel eentje die paradoxaal genoeg weer gaat neigen naar de oude versie, want vanaf 2023 gaan zal de economische groei terugvallen naar zijn historische gemiddelde. Daar hebben we ook geen reden om hogere rentes te vrezen. En door dat alles blijft de vraag of we die hogere rentes wel kunnen toelaten, omdat alle nationale overheden wereldwijd overdadig veel schulden hebben. 2022 zou echt wel eens het begin kunnen worden van de roaring 20’s.

Minder groei vanaf 2023?

Inderdaad. 2023 wordt waarschijnlijk net zoals 2018 een jaar met minder groei, minder inflatie, een normale rentemarkt. Eigenlijk een beetje een saai jaar. Tegen 2023 zullen we heel wat verder staan met de blockchain en de blockchainmunten, hebben we misschien een arbeidsweek van 4 dagen, en zal er meer en meer een pleidooi gevoerd worden over de gedeeltelijke herverdeling van vermogen, in welke vorm dan ook, want iemand moet de coronafactuur betalen. Al die elementen samen kunnen de focus richting 2023 geleidelijk doen verschuiven van groei en rente naar een échte modernisering van het systeem. Op die manier kunnen we een digitale maatschappij worden, eerder dan te denken dat we daar al zijn, omdat we thuis mogen werken en via de computer kunnen vergaderen.