Interview Jonathan Holslag: “Alibaba is een wolf in schaapskleren”

iet Amazon, maar Alibaba is de allergrootste schrik van retailers en e-commercebedrijven. Terecht, vindt Jonathan Holslag. “De retailers bij ons moeten wakker worden. Ze worden compleet in de vernieling gespeeld.”

"Jack Ma, de CEO van Alibaba, speelt graag de rol van visionaire ondernemer”, zegt Chinakenner Jonathan Holslag. “En voor een deel klopt dat ook. Hij maakt uitstekend gebruikt van technologie en slaagt erin om de banksector meer en meer overbodig te maken met zijn betalingssysteem Alipay. Dat zijn verdiensten waar je niet naast kan kijken. Toch mag je niet uit het oog verliezen dat Alibaba voor een heel groot stuk gesteund wordt door de Chinese staat, die de lokale markt afschermt voor Alibaba. Dat is een markt van maar liefst 1,4 miljard potentiële consumenten, die toelaat dat het bedrijf hele grote winsten maakt. Winsten die het vervolgens kan gebruiken om buitenlandse markten te veroveren en lokale spelers te versmachten. Dat gebeurt niet toevallig. Het is een bewuste politieke en economische strategie. Alibaba is voor de Chinese staat een wapen in de handelsoorlog met Europa en de rest van de wereld. Hetzelfde geldt voor JD.com.”

Voor de Belgische en Europese retail ziet het er dus slecht uit?

Heel slecht. Het is vijf na twaalf. We staan te kijken op wat er gebeurt zonder iets te doen. China vindt dat het veel te lang de werkplaats van de wereld geweest is, door goedkope producten te leveren voor buitenlandse bedrijven zoals Apple. De eindprijs werd bepaald door die bedrijven en de retailers. Dat is gedaan. Nu zijn het zij die bij ons spotgoedkope producten aanbieden. De retailers bij ons worden overvleugeld. We staan nog maar aan het begin van die evolutie. Ik vraag me af of velen hier wel inzien wat de impact ervan is.

Volgens u gaat het om een oorlog.

Ja. En die oorlog is al lang bezig, sinds de jaren zeventig al. Maar met de opmars van e-commerce zijn we in een nieuw stadium beland. China heeft de handelsbarrières afgebouwd, maar devalueerde zijn munt en kende honderden miljarden exportkredieten toe om de export te ondersteunen. Mee daardoor kiepert Alibaba nu massaal spotgoedkope producten op onze markt. Alibaba beloofde om ook Belgische producten aan te bieden in China en de poort te zijn voor de Chinese markt voor Belgische producten, maar qua volumes stelt dat niets voor.

We zijn te naïef?

We trappen heel makkelijk in de beloftes die ze maken. Veel politici zijn onwetend en kortzichtig als het over Alibaba – en JD.com - gaat. De invoer van zoveel mogelijk goedkope producten is op korte termijn goed om de koopkracht te verhogen, maar op langere termijn vernietig je koopkracht omdat je toegevoegde waarde en tewerkstelling in eigen land kapot maakt. Van politici mag je verwachten dat ze verder kijken dan de korte termijn.

Heeft de Belgische retail zelf ook boter op het hoofd?

O ja. Velen waren er als de kippen bij om Europese producten in te ruilen voor goedkope Chinese producten, omdat die hen grotere winstmarges opleverden. De sector is meegegaan in een race to the bottom waar het nu zelf het slachtoffer van is. We staan aan het begin van een golf die over ons rolt.

Wat kunnen we doen om het tij te keren?

De retailsector moet nadenken over de rol die ze speelt in het ondersteunen van de eigen maakindustrie en landbouw. Dat is hun eigen belang. Ze zijn bezig hun eigen klantenpotentieel kapot te maken. Het is hoog tijd om zich te bezinnen welke rol ze willen spelen. Als we zomaar meegaan in de race to the bottom maken we onze eigen markt kapot. Maar ook de politiek moeten zich beraden. Politici laten zich te makkelijk in de luren leggen door de valse beloften en verwachtingen die Alibaba maakt. Alibaba is een wolf in schaapskleren, dat moeten we beseffen. Het is een wapen in een agressieve handelsoorlog die door de Chinese staat gevoerd wordt. Bovendien maken bedrijven als Alibaba en Amazon veel kosten waarvoor niet zij, maar wel de samenleving opdraait. De maatschappelijke kostprijs van e-commerce op vlak van transport bijvoorbeeld is heel groot. Het wordt tijd dat die markt correcter en meer in balans gebracht wordt.