Ook onderhandelingen in logistiek gestrand: regering staat voor aartsmoeilijke opdracht

Tegen alle verwachtingen in is nu ook het overleg in de logistieke sector gestrand. Verleden week mislukten ook de gesprekken in de paritaire comités van de winkel- en handelsbedrijven. De standpunten tussen vakbonden en werkgevers lijken onverzoenbaar. De bal ligt nu helemaal in het kamp van de federale regering. Die heeft immens veel werk voor de boeg, want er zijn ook inzake e-commerce-logistiek problemen met… de havenarbeiders.

Vorige week liepen de onderhandelingen binnen de paritaire comités 202, 311 en 312 (winkels en de grootwarenhuizen) over flexibiliteit en nachtwerk in de logistiek van de e-commerce volledig vast; en nu is dat ook het geval binnen het paritair comité 226 (bedienden van de sector Transport, Logistiek en Internationale Handel). Nochtans verwachtte men dat binnen dit laatste een akkoord gemakkelijker te bereiken zou zijn. Voor de logistieke arbeiders bestaat er immers al langer een akkoord en voor de bedienden moesten nog een aantal bijkomende bepalingen komen inzake flexibiliteit en loonvoorwaarden. Een akkoord was binnen bereik, en toch liep het mis.

Volgens de bonden is het mislukken van het overleg bij de logistieke bedienden te wijten aan de werkgevers. Binnen de raad van bestuur van de Werkgeversfederatie voor de internationale Handel, het Vervoer en de Logistiek was er immers een basisakkoord goedgekeurd, maar de leden van de federatie hebben het verworpen.

Door het mislukken van het overleg ligt de bal nu meer dan ooit in het kamp van de federale regering, en meer bepaald van minister van Werk en Economie Kris Peeters. Die zal nu een regeling moeten uitwerken om meer flexibiliteit – onder andere inzake nachtwerk – te bewerkstelligen in de logistieke activiteiten van de e-commerce. Want er verdwijnen in de sector véél te véél jobs naar het buitenland.

Het wordt een moeilijke klus: de regering zal een wetsontwerp moeten uitschrijven dat rekening houdt met verschillende types arbeiders en bedienden (van logistieke bedrijven, maar ook van winkels en handelsondernemingen) en met de wensen van de bonden en de werkgevers. Er is wel een stok achter de deur: parlementsleden van coalitiepartner Open VLD hebben een wetsvoorstel ingediend om nachtwerk in de logistiek van de e-commerce gewoon toe te laten.

Titanenwerk

Peeters zit echter ook voor een andere reden voor een titanenwerk. De regeling voor de havenarbeid en de herziening van de Wet Major die hij vorige week aan de Europese Commissie heeft voorgelegd, wekt het ongenoegen bij zowel de werkgevers als de bonden. Wat heeft de Wet Major op de havenarbeid nu met e-commerce te maken? Ze lijkt voor de retail-sector zeer ‘ver van mijn bed’, maar dat is ze niet. Deze wet verhindert immers de ontplooiing van toegevoegdewaarde-logistiek en e-fulfillment in de havens. Naast de problemen rond het nachtwerk is het gebrek aan ruimte in Vlaanderen een van de grote hindernissen voor e-commerce in België. Die fulfillment-centra hebben immers veel vierkante meters nodig. In Vlaanderen is de beschikbare oppervlakte voor logistieke activiteiten schaars, behalve in de havens. Die bieden ook het bijkomende voordeel dat de invoercontainers met goederen voor de webhandel dicht bij de losplaats kunnen behandeld worden. Havens zijn met andere woorden groeipolen bij uitstek voor e-commerce centra. Maar de Wet Major zegt dat in de havens enkel erkende havenarbeiders mogen ingezet worden. Ook in de logistieke centra waar e-commerce activiteiten worden verricht, moeten in principe mensen met een dokwerkersstatuut ingehuurd worden.

Veroordeling dreigde

Het huidige regime dat voorziet dat enkel erkende havenarbeiders op de terminals en in de distributiecentra mogen werken, belemmert echter de vrije concurrentie. Dus dreigt de Europese Commissie ons land voor het Europees Hof van Justitie te slepen. Op de valreep is vrijdag j.l. tussen België en de Commissie een akkoord bereikt. Veel details zijn er nog niet gekend, maar uit de eerste informatie blijkt dat het akkoord ongunstig is voor logistiek en e-commerce in de Belgische havens. In de logistiek zou de aanwerving versoepeld worden en zou een erkenning als ‘logistieke havenarbeider’ niet meer vereist zijn, maar zouden werknemers wel dezelfde loon- en arbeidsvoorwaarden moeten krijgen.

Katoen Natie

Hoe dat in zijn werk zou gaan, is nog niet bekend. Nu moeten logistieke activiteiten met erkende havenarbeiders uit het ‘logistieke contingent’ verricht worden. Zij vallen onder paritair comité 301 en hun erkenning wordt geregeld wordt door de wet-Major. Dat wordt betwist door Katoen Natie, die bij dochter Logisport in e-commerce en logistiek werkt met (goedkopere) bedienden die onder de CAO 226 vallen. Katoen Natie-baas Fernand Huts wil verder werken met bedienden (o.a. voor de webwinkels Vente-Exclusive.com, Intergamma en Quiksilver) en niet met logistieke havenarbeiders. En hij wil een gelijk speelveld. Volgens hem mag bpost binnen de haven met personeel werken dat onder de cao’s voor de overheid valt. Mogelijk zal Logisport dus met zijn bedienden mogen blijven werken, maar zal het hen dezelfde lonen moeten betalen die logistieke havenarbeiders krijgen. Maar dit is dus niet duidelijk.

Werkgevers

CEPA, de werkgeverscentrale van de haven van Antwerpen, geeft het logistieke luik van het akkoord dat Peeters heeft bereikt, alvast een voorzichtig ‘onvoldoende’, al zegt ze dat niet et zoveel woorden. “Om logistieke activiteiten binnen het havengebied duurzaam te kunnen ontwikkelen, is er nood aan een aantrekkelijk arbeidskader. Dit betekent een ruimere toepasbaarheid, een rechtszeker kader en een ‘level playing field’ ten opzichte van andere havens en regio’s. De werkgevers hebben het aanvoelen dat het overeengekomen actieplan onvoldoende punten omvat die de logistiek binnen de havengebieden bijkomende armslag kan geven,” klinkt het.

Maar ook de bonden reageren negatief. Ze benadrukken dat Peeters het akkoord met Brussel “op eigen initiatief en politieke verantwoordelijkheid” afsloot. Nu al wordt er gesproken over acties in de havens. Het toelaten van de nachtarbeid in de logistiek van de e-commerce, de herziening van de havenarbeid en het verzoenen van de eisen van een zestal zeer uiteenlopende paritaire comités vormen samen dus een explosief cocktail. De opdracht voor Peeters wordt dus aartsmoeilijk. Inmiddels blijven de perspectieven voor de Belgische e-commerce sector donker en dreigen nog meer fulfillment-activiteiten v-naar het buitenland te verhuizen.