Comeos, de federatie van handel en diensten, reageert ontsteld op het Waalse voorontwerp van decreet dat plasticzakjes helemaal uit de winkels wil bannen. Wallonië gaat met die maatregel verder dan wat Europa vraagt, en zorgt voor een kafkaiaanse situatie in Waalse winkels.
Het voorontwerp van decreet dat momenteel voorligt, wil alle plasticzakjes voor éénmalig gebruik uit winkels bannen. Dus niet alleen de draagtasjes die de klant (zelden nog) aan de kassa krijgt, maar ook de dunne zakjes die worden gebruikt om groenten, fruit, vlees en vis in te pakken. “Enerzijds worden we – terecht - verplicht om de hygiëne en voedselgezondheid te bewaren, maar tegelijkertijd laat de overheid ons niet toe dat te doen”, zegt Dominique Michel, ceo van Comeos. “Dit is pure kafka, een totaal onbegrijpelijke maatregel. We vragen dan ook met aandrang dat er overleg komt tussen de regio’s, dat de dunne zakjes voor de verse voeding buiten een verbod worden gehouden, en dat de plasticzak die nog aan een kassa wordt meegegeven, betalend wordt.”
Twee soorten plastic zakjes
In de handel zijn twee soorten plastic zakken in omloop. De eerste zijn de plastic zakjes voor éénmalig gebruik die tot 2003 gratis aan de kassa’s werden uitgedeeld. De tweede zijn de flinterdunne zakjes die gebruikt worden om groenten en fruit die in bulk worden gekocht in te pakken, en die de rest van de boodschappen moeten beschermen tegen vocht van vlees en vis.
Zakjes aan de kassa: 80% minder uitgedeeld
“We verminderden de totale stapel plastic tasjes voor éénmalig gebruik sinds 2003 met liefst 80%”, zegt Dominique Michel. “We worden door Europa ook geprezen om onze aanpak: op eigen initiatief, zonder inmenging van de overheid slaagden we erin om in supermarkten de berg plastic tasjes aan de kassa te vervangen door herbruikbare materialen. Klanten hebben die verandering ook probleemloos aanvaard: mensen gebruiken nu herbruikbare draagtassen, plooiboxen of dozen om hun boodschappen mee te nemen.”
Een Europees decreet wil de verdeling van tasjes voor éénmalig gebruik aan de kassa’s verder reduceren. “Maar we staan in België al veel verder dan wat Europa wil. Alleen bij impulsaankopen en in de non food wordt nog eens een plastic zakje met de klant meegegeven. Indien men dat aantal nog wil reduceren, worden ze desnoods betalend gemaakt. Europa heeft duidelijk gezegd dat de andere soort zakjes, die gebruikt worden om hygiënische redenen en om de voedselveiligheid te garanderen, mogen blijven gebruikt worden. Nu verbiedt Wallonië die toch”, zegt Michel.
Geen alternatief
“Er zijn géén waardige alternatieven voor die flinterdunne zakjes”, weet Michel. “Papierzakken kosten meer (gemiddeld 3,6 keer duurder), en ze bieden onvoldoende bescherming. Het vocht van vlees of vis wordt door het papier opgezogen en afgegeven, verse groenten en fruit maken het papier ook nat waardoor het scheurt. En onze vrachtwagens kunnen vijf keer minder papierzakken vervoeren dan die rollen fijne plasticzakjes – dat is dus nog een meerkost voor de handelaar, en een aanslag op mobiliteit en milieu.” Daardoor zullen supermarkten overstappen op meer voorverpakte groeten en fruit of dus nog meer verpakkingen, terwijl iederéén zich net inspant om die afvalberg te verminderen. Ten slotte wordt de innovatie hiermee meteen stopgezet: de zoektocht naar honderd procent afbreekbare plasticzakjes heeft geen zin meer, wanneer ze sowieso worden verboden. De maatregel heeft dus een pervers effect, vindt Comeos.
Geen overleg
“Het stoot me ook tegen de borst dat er geen overleg is geweest binnen de interregionale verpakkingscommissie”, besluit Michel. “Want hoewel ons land maar een postzegel groot is, zitten we nu met een verbod in Waalse winkels, en niet in Vlaamse en Brusselse. Gaan de winkelketens het verbod dan uitbreiden? Of met verschillende systemen werken?".
Dominique Michel is één van de sprekers op de eerstvolgende sessie van The Retail Society, waar hij naast andere retailexperts zijn verwachtingen voor 2016 zal toelichten. Meer info? Klik hier!